que se leu este artigo
array:24 [ "pii" => "S0870255119303142" "issn" => "08702551" "doi" => "10.1016/j.repc.2019.05.005" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2019-06-01" "aid" => "1387" "copyright" => "Sociedade Portuguesa de Cardiologia" "copyrightAnyo" => "2019" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "sco" "cita" => "Rev Port Cardiol. 2019;38:391-405" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 2525 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 68 "HTML" => 1725 "PDF" => 732 ] ] "Traduccion" => array:1 [ "en" => array:20 [ "pii" => "S2174204919301801" "issn" => "21742049" "doi" => "10.1016/j.repce.2019.07.004" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2019-06-01" "aid" => "1387" "copyright" => "Sociedade Portuguesa de Cardiologia" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "sco" "cita" => "Rev Port Cardiol. 2019;38:391-405" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 575 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 51 "HTML" => 407 "PDF" => 117 ] ] "en" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Perspectives in Cardiology</span>" "titulo" => "Practical guide for the use of PCSK9 inhibitors in Portugal" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "en" 1 => "pt" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "391" "paginaFinal" => "405" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "pt" => array:1 [ "titulo" => "Guia prático para a utilização dos inibidores da PCSK9 em Portugal" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "en" => true "pt" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0015" "etiqueta" => "Figure 3" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr3.jpeg" "Alto" => 1795 "Ancho" => 2083 "Tamanyo" => 223937 ] ] "descripcion" => array:1 [ "en" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Treatment algorithm for lipid-lowering therapy in patients with familial hypercholesterolemia without known CVD. CV: cardiovascular; CVD: cardiovascular disease; LDL-C: low-density lipoprotein cholesterol; Lp(a): lipoprotein(a); PCSK9i: PCSK9 inhibitor; TOD: target organ damage.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Ricardo Fontes-Carvalho, Pedro Marques Silva, Elisabete Rodrigues, Francisco Araújo, Cristina Gavina, Jorge Ferreira, João Morais" "autores" => array:7 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Ricardo" "apellidos" => "Fontes-Carvalho" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Pedro" "apellidos" => "Marques Silva" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Elisabete" "apellidos" => "Rodrigues" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Francisco" "apellidos" => "Araújo" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "Cristina" "apellidos" => "Gavina" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Jorge" "apellidos" => "Ferreira" ] 6 => array:2 [ "nombre" => "João" "apellidos" => "Morais" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "Traduccion" => array:1 [ "pt" => array:9 [ "pii" => "S0870255119303142" "doi" => "10.1016/j.repc.2019.05.005" "estado" => "S300" "subdocumento" => "" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "idiomaDefecto" => "pt" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0870255119303142?idApp=UINPBA00004E" ] ] "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2174204919301801?idApp=UINPBA00004E" "url" => "/21742049/0000003800000006/v1_201909140841/S2174204919301801/v1_201909140841/en/main.assets" ] ] "itemSiguiente" => array:20 [ "pii" => "S0870255118300945" "issn" => "08702551" "doi" => "10.1016/j.repc.2018.06.015" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2019-06-01" "aid" => "1403" "copyright" => "Sociedade Portuguesa de Cardiologia" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/" "subdocumento" => "fla" "cita" => "Rev Port Cardiol. 2019;38:407-15" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 618 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 42 "HTML" => 436 "PDF" => 140 ] ] "en" => array:13 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Original Article</span>" "titulo" => "Keeping prognostic assessment simple: The value of clinical features in normotensive cancer patients with pulmonary embolism" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "tieneResumen" => array:2 [ 0 => "en" 1 => "pt" ] "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "407" "paginaFinal" => "415" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "pt" => array:1 [ "titulo" => "Simplificando a avaliação prognóstica: a importância das caraterísticas clínicas em doentes oncológicos normotensos com tromboembolia pulmonar aguda" ] ] "contieneResumen" => array:2 [ "en" => true "pt" => true ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figure 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1796 "Ancho" => 2070 "Tamanyo" => 166949 ] ] "descripcion" => array:1 [ "en" => "<p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Flowchart of the patient selection process. MAP: mean arterial pressure; MDCT: multidetector computed tomography; PE: pulmonary embolism.</p>" ] ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Joana Moura Ferreira, Sara Moura-Ferreira, Rui Baptista, Rita Ferreira, João Madaleno, Nuno Silva, Maria João Ferreira, Mariano Pego" "autores" => array:8 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Joana" "apellidos" => "Moura Ferreira" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Sara" "apellidos" => "Moura-Ferreira" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Rui" "apellidos" => "Baptista" ] 3 => array:2 [ "nombre" => "Rita" "apellidos" => "Ferreira" ] 4 => array:2 [ "nombre" => "João" "apellidos" => "Madaleno" ] 5 => array:2 [ "nombre" => "Nuno" "apellidos" => "Silva" ] 6 => array:2 [ "nombre" => "Maria João" "apellidos" => "Ferreira" ] 7 => array:2 [ "nombre" => "Mariano" "apellidos" => "Pego" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "Traduccion" => array:1 [ "en" => array:9 [ "pii" => "S2174204919301734" "doi" => "10.1016/j.repce.2018.06.012" "estado" => "S300" "subdocumento" => "" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2174204919301734?idApp=UINPBA00004E" ] ] "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0870255118300945?idApp=UINPBA00004E" "url" => "/08702551/0000003800000006/v3_201911281004/S0870255118300945/v3_201911281004/en/main.assets" ] "pt" => array:19 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Perspetivas em Cardiologia</span>" "titulo" => "Guia prático para a utilização dos inibidores da PCSK9 em Portugal" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "391" "paginaFinal" => "405" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Ricardo Fontes‐Carvalho, Pedro Marques Silva, Elisabete Rodrigues, Francisco Araújo, Cristina Gavina, Jorge Ferreira, João Morais" "autores" => array:7 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Ricardo" "apellidos" => "Fontes‐Carvalho" "email" => array:1 [ 0 => "fontes.carvalho@gmail.com" ] "referencia" => array:3 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] 2 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Pedro" "apellidos" => "Marques Silva" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>" "identificador" => "aff0015" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Elisabete" "apellidos" => "Rodrigues" "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">d</span>" "identificador" => "aff0020" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">e</span>" "identificador" => "aff0025" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "Francisco" "apellidos" => "Araújo" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">f</span>" "identificador" => "aff0030" ] ] ] 4 => array:3 [ "nombre" => "Cristina" "apellidos" => "Gavina" "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">e</span>" "identificador" => "aff0025" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">g</span>" "identificador" => "aff0035" ] ] ] 5 => array:3 [ "nombre" => "Jorge" "apellidos" => "Ferreira" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">h</span>" "identificador" => "aff0040" ] ] ] 6 => array:3 [ "nombre" => "João" "apellidos" => "Morais" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">i</span>" "identificador" => "aff0045" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:9 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Cardiologia, Centro Hospitalar de Vila Nova de Gaia/Espinho, Portugal" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Cirurgia e Fisiologia, Faculdade de Medicina da Universidade do Porto, Porto, Portugal" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] 2 => array:3 [ "entidad" => "Núcleo de Investigação Arterial, Hospital de Santa Marta, Centro Hospitalar de Lisboa Central, Lisboa, Portugal" "etiqueta" => "c" "identificador" => "aff0015" ] 3 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Endocrinologia, Diabetes e Metabolismo, Centro Hospitalar S. João, Porto, Portugal" "etiqueta" => "d" "identificador" => "aff0020" ] 4 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Medicina, Faculdade de Medicina da Universidade do Porto, Porto, Portugal" "etiqueta" => "e" "identificador" => "aff0025" ] 5 => array:3 [ "entidad" => "Serviço de Medicina Interna, Hospital Beatriz Ângelo, Loures, Portugal" "etiqueta" => "f" "identificador" => "aff0030" ] 6 => array:3 [ "entidad" => "Serviço de Cardiologia, Hospital Pedro Hispano ‐ Unidade Local de Saúde de Matosinhos, Senhora da Hora, Portugal" "etiqueta" => "g" "identificador" => "aff0035" ] 7 => array:3 [ "entidad" => "Serviço de Cardiologia, Hospital de Santa Cruz, Centro Hospitalar de Lisboa Ocidental, Lisboa, Portugal" "etiqueta" => "h" "identificador" => "aff0040" ] 8 => array:3 [ "entidad" => "Serviço de Cardiologia, Centro Hospitalar de Leiria, Leiria, Portugal" "etiqueta" => "i" "identificador" => "aff0045" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondência." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Practical guide for the use of PCSK9 inhibitors in Portugal" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 2144 "Ancho" => 2500 "Tamanyo" => 297057 ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Mecanismo de ação dos inibidores da PCSK9.</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Introdução</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A doença cardiovascular (DCV) permanece a principal causa de morte em Portugal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0410"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a> e nos países desenvolvidos. São conhecidos vários fatores de risco para o desenvolvimento da doença cardiovascular aterotrombótica (ou aterosclerótica), sendo um dos mais relevantes a dislipidemia. Nos últimos anos surgiram inúmeros dados provenientes de estudos epidemiológicos, genéticos, fisiopatológicos e clínicos que demonstram, de forma inequívoca, uma associação clara, consistente e gradativa entre o aumento do colesterol‐LDL (c‐LDL) plasmático e o risco de doença aterosclerótica, confirmando que o c‐LDL como fator causal direto no desenvolvimento desta doença<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0415"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por outro lado, existe evidência inequívoca de que a redução dos valores de c‐LDL permite a redução proporcional do risco de eventos cardiovasculares<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0420"><span class="elsevierStyleSup">3,4</span></a>. Por isso, as <span class="elsevierStyleItalic">guidelines</span> recomendam, de forma consistente, que a terapêutica antidislipidémica seja ajustada de acordo com «valores‐alvo» de c‐LDL, que devem ser individualizados de acordo com o risco cardiovascular do doente<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0430"><span class="elsevierStyleSup">5–7</span></a>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Contudo, os vários estudos mostram que existe uma elevada percentagem de doentes que não atingem o controlo efetivo dos fatores de risco cardiovascular (CV)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0445"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a>. Em Portugal, o estudo DYSIS (<span class="elsevierStyleItalic">Dyslipidemia International Study</span>‐Portugal) mostrou que 63% dos portugueses não atingem os valores recomendados de c‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0450"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a>. Existem múltiplos fatores responsáveis por este mau controlo dos valores de c‐LDL que são dependentes do doente (como a má aderência e a não persistência com a terapêutica), do médico (em especial a inércia clínica), e da terapêutica (designadamente a variabilidade interindividual e a eficácia limitada da terapêutica hipolipemiante)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0430"><span class="elsevierStyleSup">5,10</span></a>.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Nos últimos anos, os fármacos inibidores da PCSK9 (iPCSK9) surgiram como uma nova opção terapêutica que permite uma redução significativa e consistente dos valores de c‐LDL (∼50‐60%) que, por sua vez, se traduziu em vários ensaios clínicos numa redução adicional do risco de eventos cardiovasculares<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11–13</span></a>. Contudo, a terapêutica com iPCSK9 tem custos elevados, pelo que a sua utilização clínica deve ser criteriosa, tendo em consideração os dados de custo‐efetividade destes fármacos e a manutenção da sustentabilidade do sistema de saúde<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0475"><span class="elsevierStyleSup">14</span></a>.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Este documento baseado no consenso entre autores de várias especialidades médicas (Cardiologia, Endocrinologia e Medicina Interna) e apoiado por várias sociedades científicas, tem como objetivo resumir os principais dados sobre a utilização clínica dos iPCSK9 e estabelecer recomendações, adaptadas à realidade portuguesa, sobre o perfil de doentes que mais pode beneficiar desta terapêutica.</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0030">Evidências para a hipótese do c‐ldl: será <span class="elsevierStyleItalic">the lower, the better</span>?</span><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A associação entre o c‐LDL e o desenvolvimento de aterosclerose foi estabelecida há várias décadas, a partir de múltiplos estudos epidemiológicos que mostraram uma relação contínua e linear entre a magnitude de exposição a valores plasmáticos elevados de c‐LDL e o risco de eventos cardiovasculares<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0480"><span class="elsevierStyleSup">15</span></a>.</p><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Mais recentemente, dados de vários estudos genéticos, mais especificamente dos estudos de «aleatorização Mendeliana», mostraram mais uma vez de forma consistente que as variantes de vários genes que determinam valores mais elevados de c‐LDL se associam a aumento do risco de eventos vasculares<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0485"><span class="elsevierStyleSup">16,17</span></a>, confirmando que os níveis de c‐LDL têm um papel causal no desenvolvimento de DCV<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0415"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>.</p><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Contudo, a evidência clínica mais significativa do papel do c‐LDL como fator causal de DCV vem dos ensaios clínicos aleatorizados que demonstraram uma relação proporcional entre a magnitude de redução do c‐LDL e a redução do risco de eventos. Uma meta‐análise de 36 ensaios envolvendo 170 000 indivíduos tratados com estatina demonstrou uma redução linear de 22% de risco de eventos CV <span class="elsevierStyleItalic">major</span> por cada mmol/l (39<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl) de redução de c‐LDL, estabelecendo o conceito de quanto mais baixo melhor<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0420"><span class="elsevierStyleSup">3,18,19</span></a>. Esse benefício da terapêutica hipolipemiante é menor no primeiro ano de tratamento (∼10% redução de risco), seguido de uma redução consistente nos anos seguintes, de 22‐24% por mmol/l reduzido<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0505"><span class="elsevierStyleSup">20,21</span></a>. A redução de eventos está comprovada para diferentes opções terapêuticas que em comum têm o efeito na redução de c‐LDL e aumento da expressão do recetor LDL no hepatócito (estatina, ezetimiba, resinas, inibidor da PCSK9, cirurgia de <span class="elsevierStyleItalic">bypass</span>‐ileal), como prova uma meta‐análise de 49 estudos, incluindo 312 175 doentes e 39 645 eventos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0425"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>. Finalmente, os ensaios clínicos que avaliaram a progressão da placa de aterosclerose através ecografia intracoronária (IVUS) demonstraram que é possível parar a progressão da placa de aterosclerose quando se atingem níveis de c‐LDL inferiores a 70<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0515"><span class="elsevierStyleSup">22,23</span></a>.</p></span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Inibição da PCSK9: do mecanismo de ação, aos ensaios clínicos de redução de eventos cardiovasculares</span><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A pró‐proteína convertase subtilisina quexina tipo 9 (PCSK9) é uma protease da serina que reduz os níveis de recetores celulares das lipoproteínas de baixa densidade (r‐LDL). Desta forma, a sua inibição permite um aumento do número de r‐LDL na superfície do hepatócito o que permite uma diminuição dos níveis séricos de c‐LDL (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">figura 1</a>)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0525"><span class="elsevierStyleSup">24</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">No hepatócito a SREP‐2 regula a transcrição de vários lípidos e proteínas, nomeadamente o recetor do LDL (LDLR) e a pró‐proteína convertase subtilisina quexina tipo 9 (PCSK9). Numa primeira fase a PCSK9 é transformada no reticulo endoplasmático na sua forma madura (passo 2) e passa pelo aparelho de Golgi antes de ser secretada (passo 3). Na superfície do hepatócito o recetor do LDL (LDL‐R) liga‐se ao c‐LDL circulante e este complexo é internalizado para os endossomas no interior do hepatócito (passo 4). Em seguida o LDL‐R recircula para a superfície do hepatócito (passo 5), processo que ocorre cerca de 150 vezes e que permite que mais c‐LDL seja removido da circulação. A PCSK9 regula a quantidade de recetores de LDL na superfície do hepatócito, uma vez que quando se liga a este recetor causa a sua internalização e destruição no lisossoma (passos 6 e 7), impedindo o LDL‐R de recircular para a superfície do hepatócito.</p><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os inibidores da PCSK9 são anticorpos monoclonais que se ligam à PCSK9 impedindo‐a de se ligar ao recetor do LDL, aumentando assim a quantidade de recetores de LDL na superfície do hepatócito o que permite uma redução significativa dos valores circulantes de c‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0530"><span class="elsevierStyleSup">25</span></a>.</p><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">O gene que codifica a PCSK9 foi identificado há cerca de 15 anos em conexão com o fenótipo de hipercolesterolemia familiar, que rapidamente se demonstrou estar associado a uma mutação com ganho de função<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0535"><span class="elsevierStyleSup">26,27</span></a>. A identificação subsequente de variantes do PCSK9 com perda de função, associadas a níveis de c‐LDL sérico baixos e menor risco de DCV criou o modelo farmacológico para o aparecimento dos inibidores da PCSK9<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0545"><span class="elsevierStyleSup">28</span></a>. Rapidamente se desenvolveram anticorpos monoclonais (mAb) contra a PCSK9, dando origem a programas abrangentes de investigação clínica para testar a eficácia clínica dos iPCSK9 na redução de eventos cardiovasculares<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0550"><span class="elsevierStyleSup">29</span></a>. Em paralelo, continuam a ser desenvolvidas outras formas alternativas de inibição do PCSK9 conforme detalhado na <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabela 1</a><a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0555"><span class="elsevierStyleSup">30,31</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia></span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 (IPCSK9)</span><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os anticorpos monoclonais ligam‐se à PCSK9 impedindo a sua fixação ao r‐LDL e a consequente degradação no lisossoma, aumentando o número de recetores de LDL (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">figura 1</a>)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0530"><span class="elsevierStyleSup">25</span></a>. Foram desenvolvidos três anticorpos: o alirocumab, o bococizumab e o evolocumab. O alirocumab e o evolocumab são imunoglobulinas totalmente humanas, dos isotipos G1 e G2, respetivamente. Por outro lado, o bococizumab é um anticorpo monoclonal humanizado do isotipo G2. Todos são administrados por via subcutânea e, como são anticorpos completos, apresentam uma semivida longa, compatível com uma administração em cada 2 a 4 semanas.</p><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Efeito no perfil lipídico</span><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Após a administração subcutânea (SC) de 140‐420<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg de evolocumab, o pico mediano das concentrações séricas é alcançado em três‐quatro dias. A biodisponibilidade absoluta é de 72% e a semivida (t½) efetiva de 11‐17 dias. A administração SC continuada determina um aumento de exposição ao fármaco proporcional à dose, alcançando um estado de equilíbrio das concentrações séricas mínimas às 12 semanas. A administração única SC de evolocumab determina a supressão máxima precoce, quase completa, às quatro horas da PCSK9 livre circulante, com um nadir médio na redução do LDL‐C em 14‐21 dias. As variações da PCSK9 livre e das lipoproteínas séricas são reversíveis, após a descontinuação do tratamento, sem qualquer evidência de efeito de retoma (<span class="elsevierStyleItalic">rebound</span>). As características farmacocinéticas do alirocumab são comparáveis. Após a administração SC, os tempos médios para a concentração sérica máxima (tmax) são três‐sete dias, a sua biodisponibilidade absoluta é ≈ 85% e o estado estacionário é obtido após 2‐3 doses. A semivida média aparente é de 17‐20 dias<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0565"><span class="elsevierStyleSup">32,33</span></a>.</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 reduzem os níveis de C‐LDL em cerca de 60%, conforme demonstrado em vários estudos de curta duração (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabela 2</a>)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0575"><span class="elsevierStyleSup">34,35</span></a>, independentemente da terapêutica antidislipidémica de base<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0585"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a>. Contudo, a eficácia é ligeiramente maior nos doentes medicados com estatina devido ao aumento da expressão do gene do PCSK9<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0590"><span class="elsevierStyleSup">37</span></a>. Além da redução do c‐LDL, esta classe permite uma redução do colesterol total de cerca de 38%, da apolipoproteína B (ApoB) de 50% e a da lipoproteína (a) [Lp(a)] de 28%. Também em doentes intolerantes às estatinas a sua utilização permitiu uma redução do c‐LDL de 51,4%<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0595"><span class="elsevierStyleSup">38–41</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A longo prazo, a eficácia na redução do c‐LDL manteve‐se para o alirocumab (‐54,7% aos 48 meses) e para o evolocumab (‐54,0% aos 39 meses) nos ensaios de eventos CV<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11,13</span></a>. Contudo, em relação ao bococizumab ‐ que é um anticorpo humanizado da PCSK9 ‐ observou‐se uma atenuação da sua eficácia (‐38,3% aos 24 meses)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0465"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a>, geralmente atribuída ao desenvolvimento de anticorpos neutralizantes do bococizumab, efeito que ocorre em cerca de 30% dos doentes ao fim de um ano, o que levou à interrupção do seu programa de desenvolvimento clínico<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0580"><span class="elsevierStyleSup">35</span></a>.</p><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">De acordo com a sua farmacodinâmica, os anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 são eficazes na redução do c‐LDL em todos os doentes que sejam capazes de expor r‐LDL hepáticos. Nos vários estudos realizados em doentes com hipercolesterolemia familiar heterozigótica (HeHF) sob estatina, com ou sem ezetimiba, os anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 reduziram significativamente os valores de c‐LDL (entre 39,1% e 61,3%), independentemente do tipo de mutação do r‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0615"><span class="elsevierStyleSup">42</span></a>. Na HF homozigótica (HoHF), a eficácia do evolocumab na redução do c‐LDL foi muito variável, observando‐se variações percentuais de 22,9% a 40,8% nos doentes com pelo menos um alelo com mutação defeituosa no gene r‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0615"><span class="elsevierStyleSup">42–44</span></a>. Os doentes com HoHF, com défice duplo do r‐LDL, naturalmente, respondem de forma muito deficiente ao tratamento. Têm sido descritos casos raros de ausência de resposta ou de resposta atenuada aos iPCSK9. A variabilidade de resposta está presente na hipercolesterolemia autossómica recessiva (por mutação da proteína adaptadora do recetor de LDL tipo 1 ‐ LDLRAP1 – que participa na internalização do complexo r‐LDLR/c‐LDL no hepatócito e, consequentemente determina um aumento do c‐LDL) ou na mutação R410S do r‐LDL que leva também a uma alteração no metabolismo do r‐LDL nos endossomas. A avaliação genética poderá estar assim indicada nos doentes não respondedores aos iPCSK9.</p><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">De notar ainda que esta classe terapêutica não reduziu os valores de proteína C‐reativa, o que pode sugerir que o impacto das estatinas neste biomarcador seja um efeito pleiotrópico independente da redução do c‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0630"><span class="elsevierStyleSup">45,46</span></a>.</p></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Estudos de eventos cardiovasculares</span><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 foram avaliados em quatro ensaios clínicos de eventos CV aleatorizados e controlados com placebo, que incluíram mais de 70 mil doentes, maioritariamente em prevenção secundária conforme detalhado na <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabela 3</a><a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11–13</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">O ensaio clínico FOURIER, que testou a utilização do evolucumab, numa população de doentes estáveis, mas com doença vascular estabelecida, foi o primeiro a demonstrar a redução de eventos CV com os IPCSK9 numa população de 27 564 doentes em prevenção secundária (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabela 3</a>)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a>. Neste estudo o evolocumab reduziu significativamente o risco relativo do resultado primário combinado de morte CV, enfarte do miocárdio (EM), acidente vascular cerebral (AVC), internamento por angina instável (AI) ou revascularização coronária (RC) em 15%. Observaram‐se reduções significativas no risco relativo de EM (27%), AVC (21%) e RC (22%). O evolocumab não reduziu o risco de morte CV e de AI. Os resultados foram consistentes independentemente do c‐LDL basal e da terapêutica anti‐dislipidémica de base. O efeito do evolocumab nos eventos CV foi mais acentuado depois do primeiro ano de tratamento, traduzido numa redução de 19% no risco relativo do resultado primário e de 25% no resultado secundário principal em comparação com o placebo, tal como foi observado nos ensaios clínicos com estatinas<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0495"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>. A magnitude da redução do risco relativo de eventos CV com o evolocumab por unidade de redução do c‐LDL (mmol/l) foi sobreponível à descrita na análise do <span class="elsevierStyleItalic">Cholesterol Treatment Trialists Collaboration</span> (CTTC)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0420"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>. Na análise por redução do risco absoluto do resultado primário e do secundário principal o benefício foi mais acentuado nos doentes de risco mais elevado. Efetivamente, observaram‐se valores do número necessário tratar (NNT) mais baixos nos indivíduos com doença multivaso, EM recorrente ou EM há menos de dois anos (NNT 34 e 40, respetivamente), com doença arterial periférica (NNT 29 para os dois resultados clínicos) ou com índice de risco TIMI 2<span class="elsevierStyleSup">o</span>P superior a 4 pontos (NNT 28) em comparação com os verificados na população total (NNT 67 para os dois resultados clínicos)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0585"><span class="elsevierStyleSup">36,47,48</span></a>.</p><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os ensaios SPIRE‐1 e SPIRE‐2 testaram o efeito do bococizumab um total de 27 438 doentes maioritariamente em prevenção secundária, tendo o SPIRE‐2 um limiar de elegibilidade para o c‐LDL e c‐nãoHDL mais elevado (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabela 3</a>)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0465"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a>. Os dois estudos foram terminados precocemente por atenuação da eficácia hipolipemiante do bococizumab ao longo do tempo. Ainda assim, o bococizumab reduziu o risco relativo do resultado primário combinado de morte CV, EM, AVC ou AI com necessidade de revascularização urgente em 12% e o resultado secundário combinado de morte CV, EM ou AVC em 13%, embora as diferenças não tenham sido estatisticamente significativas. No SPIRE 2, em que a exposição ao bococizumab foi mais prolongada e o c‐LDL basal mais elevado, observaram‐se reduções estatisticamente significativas no risco relativo do resultado primário (21%) e do secundário (26%), em comparação com o placebo.</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Finalmente, o ensaio clínico ODISSEY‐Outcomes incluiu 18 924 doentes com síndroma coronária aguda recente, seguidos durante uma mediana de 2,6 anos, sob terapêutica com estatina (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabela 3</a>)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0470"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>. O alirocumab reduziu significativamente o risco relativo do resultado primário combinado de morte de causa coronária, EM, AVC ou AI em 15% e do resultado secundário combinado de morte de qualquer causa, EM ou AVC em 14%. Ocorreram reduções significativas no risco relativo de EM não fatal (14%), AVC (27%), AI (39%) e RC (12%). O alirocumab não reduziu o risco de morte coronária ou CV. O benefício foi consistente nas análises de subgrupos. Numa análise <span class="elsevierStyleItalic">post hoc</span> observou‐se uma redução significativa de 28% no risco relativo da morte coronária e de 31% na morte CV com o alirocumab <span class="elsevierStyleItalic">versus</span> placebo.</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Em resumo, no seu conjunto, os estudos de eventos cardiovasculares com os anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 corroboram o conceito estabelecido da associação linear entre o c‐LDL obtido e a taxa de eventos CV, independentemente do valor de LDL atingido.</p></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0055">Utilização de IPCSK9 na hipercolesterolemia familiar</span><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A hipercolesterolemia familiar associa‐se a um risco acrescido de doença cardiovascular numa fase prematura<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0650"><span class="elsevierStyleSup">49</span></a>. É sabido que indivíduos com valores c‐LDL>190<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL são considerados de risco cardiovascular elevado<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0430"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a> e que a sua maioria tem hipercolesterolemia familiar (HF), seja monogénica (causada por mutações de genes envolvidos no metabolismo do c‐LDL) ou poligénica (resultante da interação de dieta aterogénica e múltiplos fatores genéticos mal definidos).</p><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A população com HF é bastante heterogénea devido ao número elevado de possíveis mutações causadoras de HF, sendo que a extensão da doença aterosclerótica e o risco cardiovascular dependem fundamentalmente dos níveis de c‐LDL e do tempo de exposição. A causa mais frequente de hipercolesterolemia familiar monogénica é a mutação do gene do r‐LDL (∼90%), seguida de mutações do gene ApoB (∼5%), mutações com ganho de função do gene PCSK9 (<1%) e muito raramente mutações com perda de função do gene LDLRAP1 (que codifica uma proteína que promove a internalização do complexo r‐LDLR/c‐LDL)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0655"><span class="elsevierStyleSup">50</span></a>. A forma heterozigótica de HF (HFHe) tem uma prevalência estimada de 1/500 ‐ 1/200 na população geral sendo a forma homozigótica (HFHo) mais rara: ∼1/160 000 ‐ 1/300 000<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0615"><span class="elsevierStyleSup">42</span></a>. A HF está subdiagnosticada particularmente a forma heterozigótica em que muitas vezes a suspeita só surge após um evento coronário precoce (idade < 55 anos nos homens e < 60 anos nas mulheres).</p><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Também na dislipidemia familiar a redução dos valores de c‐LDL reduz o risco de eventos CV. Nestes doentes, a prevenção primária é mais eficaz do que a prevenção secundária na redução da mortalidade por doença coronária (48% <span class="elsevierStyleItalic">versus</span> 25%)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0660"><span class="elsevierStyleSup">51</span></a>. Em geral, na dislipidemia familiar recomenda‐se que o tratamento farmacológico se deverá iniciar o mais precocemente possível (a partir dos 8‐10 anos de idade) para prevenir excesso de mortalidade em adultos. Além disso, ultimamente tem‐se debatido a estratificação de risco CV dos doentes com HF, numa tentativa de identificar precocemente os doentes de risco mais elevado, em que se justifica uma terapêutica hipolipemiante mais agressiva. De acordo com as recomendações europeias nos indivíduos adultos com HF, sem doença cardiovascular estabelecida, o valor alvo de c‐LDL deve ser <100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL<span class="elsevierStyleSup">5</span>.</p><p id="par0135" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os IPCSK9 foram testados em vários estudos em indivíduos com HF. O programa PROFICIO (evolocumab) incluiu doentes com HFHe (RUTHERFORD‐2) e HFHo (TESLA‐A,TESLA‐B), e está em curso o estudo TAUSSIG. O programa ODYSSEY (alirocumab) incluiu apenas doentes com HFHe, conforme detalhado na <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0030">tabela 4</a><a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0615"><span class="elsevierStyleSup">42</span></a>.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0030"></elsevierMultimedia><p id="par0140" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estes estudos demonstraram a eficácia dos IPCSK9, particularmente na HFHe, permitindo redução adicional de c‐LDL ∼60% em doentes com terapêutica hipolipemiante máxima, o que permite que 80% destes doentes consiga atingir o valor alvo de c‐LDL.</p></span><span id="sec0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0060">Outras formas de inibição da PCSK9</span><p id="par0145" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A terapêutica com oligonucleótideos, moléculas de cadeia simples ou dupla de DNA ou RNA com 10‐50 nucleotídeos, análogos sintéticos de ácidos nucleicos naturais, é um conceito emergente no tratamento das doenças cardiovasculares e do metabolismo lipídico. Habitualmente, este tipo de terapêutica divide‐se em dois grupos, um, constituído pelos oligonucleótidos antisentido (ASO), as ribozimas e as pequenas moléculas de ácido ribonucleico de interferência (siRNA, que suprimem a expressão de uma proteína por hibridação com o ARN mensageiro alvo) e um segundo grupo constituído por aptâmeros que se ligam como anticorpos às proteínas alvo, inibindo a sua função<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0700"><span class="elsevierStyleSup">59</span></a>.</p><p id="par0150" class="elsevierStylePara elsevierViewall">O inclisiran, uma pequena cadeia única de ácido ribonucleico de interferência, é a alternativa aos anticorpos monoclonais que se encontra em fase mais avançada de desenvolvimento clínico. Este agente sintético possui uma formulação com um ligando de N‐acetilgalactosamina que permite a sua captação hepática, e atua sinalizando o RNA mensageiro do PCSK9 para ser clivado o que condiciona a diminuição da sua síntese<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0705"><span class="elsevierStyleSup">60</span></a>. O efeito farmacodinâmico é prolongado o que permite a sua administração parentérica semestral. No estudo de fase II ORION‐1, a dose de 300<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg administrada por via subcutânea no início do estudo e aos três meses reduziu o C‐LDL em 52,6%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0710"><span class="elsevierStyleSup">61</span></a>.</p></span></span><span id="sec0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Segurança dos anticorpos monoclonais da PCSK9</span><p id="par0155" class="elsevierStylePara elsevierViewall">No geral, a utilização dos anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 revelou‐se bastante segura nos estudos de eventos cardiovasculares (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabela 5</a>)<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11–13</span></a> (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0025">tabela 6</a>), confirmando os dados dos estudos iniciais<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0585"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a>. A administração destes agentes pode originar uma reação local como eritema, tumefação ou prurido, geralmente ligeira, cuja incidência variou entre 2,1% e 10,4% (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabela 5</a>). Este valor mais elevado foi observado com o bococizumab e pode estar associado à sua natureza parcialmente murina.</p><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia><elsevierMultimedia ident="tbl0025"></elsevierMultimedia><p id="par0160" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Não se observou um aumento da incidência do diagnóstico de diabetes <span class="elsevierStyleItalic">mellitus</span> de novo (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabela 5</a>), contrariando a hipótese de que valores mais baixos de C‐LDL poderem condicionar maior risco de diabetes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0715"><span class="elsevierStyleSup">62</span></a>. Este efeito neutro sobre o controlo glicémico foi confirmado numa subanálise do estudo FOURIER<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0720"><span class="elsevierStyleSup">63</span></a>.</p><p id="par0165" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Também não se observou toxicidade hepática ou muscular. O desenvolvimento de anticorpos neutralizantes do dos mAb anti‐PCSK9 foi descrito em 43 doentes sob alirocumab (0,5%) no ODISSEY‐Outcomes mas não foi documentado para o evolocumab no FOURIER. Como já foi referido, a deteção frequente de anticorpos neutralizantes para o bococizumab levou à interrupção do seu programa de desenvolvimento clínico. As reações adversas mais frequentes com o evolocumab foram a nasofaringite (4,8%) e infeção das vias respiratórias superiores (3,2%), a dorsalgia (3,1%) e a artralgia (2,2%), as síndromes gripais (2,3%) e as náuseas (2,1%). Com o alirocumab, as reações adversas mais frequentes foram as reações locais no local da injeção (<span class="elsevierStyleItalic">e.g.</span> eritema, dor e hematoma no local da injeção).</p><p id="par0170" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Finalmente, os receios de que valores muito baixos de c‐LDL pudessem estar relacionados com disfunção cognitiva não foram, até à data, confirmados nos ensaios clínicos. No estudo EBBINGHAUS que avaliou específica e detalhadamente o desempenho neurocognitivo dos doentes sob evolocumab, este foi sobreponível ao do placebo nas avaliações às 24 semanas e no final do ensaio clínico<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0725"><span class="elsevierStyleSup">64</span></a>.</p><p id="par0175" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Apesar da excelente segurança demonstrada pelos anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 a médio prazo, não se conhecem os efeitos da exposição prolongada a estes agentes. As síndromas genéticas associadas à hipocolesterolemia familiar, em particular as originadas por mutações do PCSK9 com perda de função, podem representar um modelo de exposição prolongada aos anti‐PCSK9<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0730"><span class="elsevierStyleSup">65</span></a>. Nos portadores destas doenças não estão descritos distúrbios neurocognitivos, exceto numa mutação específica da ApoB (isoforma truncada de ApoB29.4). Contudo, o risco de esteatose hepática é elevado, sendo superior a 70% nos portadores de isoformas truncadas de ApoB100.</p></span><span id="sec0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">Análises de custo‐efetividade dos IPCSK9</span><p id="par0180" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Apesar da eficácia dos IPCSK9 na redução do risco de eventos cardiovasculares, a sua utilização na prática clínica tem sido relativamente baixa<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0735"><span class="elsevierStyleSup">66</span></a>, sobretudo devido ao preço do tratamento. Mais do que o preço, hoje em dia é essencial a avaliação da custo‐efetividade da terapêutica. Em relação aos IPCSK9, existem vários estudos de custo‐efetividade publicados. Os resultados destas análises têm sido muito heterogéneos, com valores de ICER (<span class="elsevierStyleItalic">incremental cost‐effectiveness ratio</span>) que variam entre os 30.000€ e os 166.000€ por QALY ganho<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0740"><span class="elsevierStyleSup">67</span></a> dependendo dos modelos de simulação, do perfil de doentes incluídos na análise, do contexto de utilização e do custo do tratamento.</p><p id="par0185" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para melhorar a custo‐efetividade destes fármacos tem sido proposta uma estratégia de «máximo risco/máximo benefício»<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0745"><span class="elsevierStyleSup">68</span></a>. Isto significa que a utilização destes fármacos deve ser privilegiada nos doentes de «máximo risco», nomeadamente aqueles com maior probabilidade de virem a ter um evento cardiovascular como aqueles com antecedentes de DCV + atingimento multivascular ou diabetes. Por outro lado, tendo como premissa que a redução do risco relativo em doentes com risco CV elevado é proporcional à diminuição absoluta do c‐LDL e que a magnitude da redução percentual de c‐LDL com os IPCSK9 é semelhante nos diferentes subgrupos de c‐LDL basal, os doentes com valores iniciais mais elevados de c‐LDL irão alcançar a maior redução absoluta no c‐LDL e, consequente, uma redução mais significativa do risco CV («máximo benefício»). É com base neste conceito que, nestas recomendações, propõe‐se uma utilização preferencial nos grupos de doentes que mais podem beneficiar da terapêutica atendendo, simultaneamente, ao risco CV do doente e o valor absoluto de c‐LDL.</p><p id="par0190" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Relativamente às análises de custo‐efetividade na realidade portuguesa, apesar dos dados não serem conhecidos, em 28 de dezembro de 2018, o INFARMED apresentou o Relatório Público de Avaliação Prévia do Medicamento em Meio Hospitalar respeitante ao evolocumab, que considera que «os valores de custo‐efetividade incrementais associados à introdução do evolucomab no arsenal terapêutico, assim como os resultados do impacto orçamental, foram considerados aceitáveis»<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0750"><span class="elsevierStyleSup">69</span></a>.</p></span><span id="sec0055" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Recomendações para a utilização dos IPCSK9</span><span id="sec0060" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Utilização dos IiPCSK9 em prevenção secundária</span><p id="par0195" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os doentes com DCV estabelecida e, em particular, os que já tiveram um evento de natureza aterotrombótica, são aqueles que apresentam maior risco de recorrência de eventos CV<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0755"><span class="elsevierStyleSup">70</span></a>. Dada a associação entre os valores de c‐LDL e o risco de eventos, os objetivos terapêuticos recomendados de c‐LDL para estes doentes são particularmente restritivos, sendo desejável atingir c‐LDL <70<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl<span class="elsevierStyleSup">5</span>, mas reconhecendo‐se que há subgrupos de «risco extremo», que poderão beneficiar de valores ainda mais baixos, nomeadamente < 55<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl<span class="elsevierStyleSup">7</span>.</p><p id="par0200" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Nestes doentes, o primeiro passo na terapêutica deve ser a utilização de estatina de alta intensidade, nomeadamente atorvastatina 40‐80<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg ou rosuvastatina 20‐40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg, a que se associa um aconselhamento nutricional adequado e o cumprimento adequado das medidas de estilo de vida. Segundo alguns modelos de simulação publicados, estima‐se que 32% dos doentes não vão atingir o valor alvo apenas com estatina de alta intensidade, sendo necessário recorrer a associações de antidislipidémicos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0760"><span class="elsevierStyleSup">71</span></a>. Deste modo, o passo seguinte é considerar a associação de ezetimiba que, pelo seu custo e boa tolerabilidade, permite uma redução adicional de c‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0765"><span class="elsevierStyleSup">72</span></a> e desse modo cerca de mais 19% dos doentes atingirão o valor de c‐LDL desejado de acordo com a mesma análise. Ainda assim, há cerca de 14% que irão manter valores de c‐LDL acima do desejável, para os quais deverá ser considerada a terapêutica com IPCSK9.</p><p id="par0205" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A utilização racional destes fármacos passa pela identificação de grupos de maior risco absoluto e com valor de c‐LDL mais elevado, nos quais o benefício esperado é maior. Esta tem sido a postura da maioria das recomendações já publicadas sobre a utilização dos IPCSK9, conforme detalhado na <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabela 5</a>.</p><p id="par0210" class="elsevierStylePara elsevierViewall">O <span class="elsevierStyleItalic">National Institute for Health and Care Excellence</span> (NICE), em 2016, emitiu recomendações para a sua utilização em doentes com doença cardiovascular estabelecida se os valores de c‐LDL> 150<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl e alto risco (SCA, AVC isquémico, procedimento de revascularização coronária ou arterial, doença coronária ou doença arterial periférica) ou > 130<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl e muito alto risco (doença polivascular ou eventos CV recorrentes). O único cenário em que foi considerada a terapêutica em prevenção primária foi a com HeHF se c‐LDL > 190<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0770"><span class="elsevierStyleSup">73</span></a>. A Sociedade Espanhola de Cardiologia (SEC) considera a utilização destes fármacos em doentes em prevenção secundária que tenham cardiopatia isquémica e c‐LDL > 100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl apesar de tratamento otimizado e em doentes com c‐LDL> 70<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl e SCA recorrente ou cardiopatia isquémica e hipercolesterolemia familiar<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0775"><span class="elsevierStyleSup">74</span></a>. Além disso, é recomendada a utilização de IPCSK9 nos doentes com cardiopatia isquémica e intolerância comprovada às estatinas e ainda nos doentes que apesar de não terem doença cardiovascular conhecida tenham c‐LDL > 130<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL e diabetes (tipo 1 ou 2) com lesão de órgão alvo (LOA), doença renal crónica (DRC) com TFG < 60<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ml/min/1,73 m2 ou SCORE> 10%. A <span class="elsevierStyleItalic">Task Force</span> da Sociedade Europeia de Cardiologia (ESC) e a Sociedade Europeia de Aterosclerose (ESA) propõe como candidatos a esta terapêutica os doentes com muito alto risco cardiovascular, incluindo os doentes com evidência clínica ou imagiológica de doença aterosclerótica que, apesar de dose máxima de estatina, e após associação de ezetimiba, têm c‐LDL > 140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl ou > 100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl se evidência de rápida progressão da doença (definida como recorrência de SCA, revascularização não programada ou AVC nos 5 anos após o evento índex)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0780"><span class="elsevierStyleSup">75</span></a>.</p><p id="par0215" class="elsevierStylePara elsevierViewall">As recomendações do consenso de peritos do <span class="elsevierStyleItalic">American College of Cardiology</span> (ACC) sobre o uso de antidislipidémicos que não estatinas são mais abrangentes, definindo que se deve considerar a associação de ezetimiba ou inibidor PCSK9 na prevenção secundária em doentes com doença aterosclerótica estabelecida se não tiver sido atingido o objetivo de redução de ≥ 50% (considerar c‐LDL< 70<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl) sob a dose máxima tolerada de estatina. Para os doentes sem comorbilidades associadas, a adição de ezetimiba deve ser o primeiro passo. Contudo, nos doentes com um fator multiplicador de risco (como diabetes, doença renal crónica, evento cardiovascular sob estatina, AVC isquémico ou EAM prévio, ≥65 anos) o inibidor PCSK9 deve ser preferido ao ezetimiba se a redução adicional pretendida for >25%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0785"><span class="elsevierStyleSup">76</span></a>. Mais recentemente as recomendações americanas para a abordagem da hipercolesterolemia reforçam o conceito de otimização terapêutica inicial com ezetimiba antes de considerar o IPCSK9, acrescentando ainda uma nova recomendação de valor relacionada com a análise de custo‐efectividade para estes fármacos, os quais, para os valores de 2018 praticados nos EUA, são pouco custo‐eficazes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0475"><span class="elsevierStyleSup">14</span></a>. Esta reflexão, que não questiona os resultados dos ensaios clínicos, mas faz uma análise sobre a sua utilidade nos ganhos em saúde, vai largamente depender do custo do fármaco em cada país e daquilo que é considerado aceitável por cada sistema de saúde a nível nacional.</p></span></span><span id="sec0065" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Recomendações do painel para Portugal</span><p id="par0220" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Depois de analisada a evidência clínica, as análises de custo‐efetividade e as recomendações emitidas por outras sociedades científicas, os autores propõem que se considere a associação de um IPCSK9 nos doentes com terapêutica anti‐dislipidémica otimizada que tenham tido evento aterotrombótico prévio e tenham:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0005"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0005"><span class="elsevierStyleLabel">1.</span><p id="par0225" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Valor c‐LDL <span class="elsevierStyleItalic">≥</span> 140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0010"><span class="elsevierStyleLabel">2.</span><p id="par0230" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Valor c‐LDL <span class="elsevierStyleItalic">≥</span> 100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl e um dos seguintes fatores:</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0015"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0235" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Diabetes com lesão de órgão‐alvo (exemplo, proteinúria)</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0020"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0240" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Doença polivascular</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0025"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0245" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Doença coronária significativa multivaso, revascularizada ou não</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0030"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0250" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Evento cardiovascular recorrente (<5 anos após primeiro evento)</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0035"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0255" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Hipercolesterolemia familiar</p></li></ul></p><p id="par0260" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Antes de se considerar a introdução de IPCSK9 devem verificar‐se (todas) as seguintes condições:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0010"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0040"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0265" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tratamento com a dose máxima tolerada de estatina de alta intensidade (atorvastatina 40‐80<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg ou rosuvastatina 20‐40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg)</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0045"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0270" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tratamento de associação com ezetimiba 10<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0050"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0275" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Adequado controlo dos restantes fatores de risco</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0055"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0280" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Implementação de alteração do estilo de vida, incluindo aconselhamento nutricional e cessação tabágica (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0010">figura 2</a>)</p><elsevierMultimedia ident="fig0010"></elsevierMultimedia></li></ul></p><span id="sec0070" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Utilização dos IPCSK9 na hipercolesterolemia familiar, sem doença cardiovascular conhecida</span><p id="par0285" class="elsevierStylePara elsevierViewall">As recomendações da ESC/EAS sobre o uso de IPCSK9 aconselham a sua utilização em doentes com HeHF sem doença cardiovascular estabelecida, de risco CV alto ou muito alto, se tiverem níveis de c‐LDL > 180<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL após a otimização da terapêutica hipolipemiante<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0790"><span class="elsevierStyleSup">77</span></a>. Aconselham ainda que na presença de fatores de risco adicionais (diabetes, níveis elevados de Lp(a), DCV prematura em familiar de primeiro grau, tabagismo, indicadores de gravidade por imagem) o valor de c‐LDL para se considerar a introdução de IPCSK9 deve ser mais baixo (> 140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL).</p><p id="par0290" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Em doentes com HFHo os IPCSK9 são recomendados como terapêutica adicional para reduzir os níveis de c‐LDL, em doentes a fazer ou não aférese das LDL. Por outro lado, em doentes com mutações negativa/negativa do r‐LDL, que têm uma atividade de r‐LDL inferior a 2% não se recomenda IPCSK9, porque o seu mecanismo de ação implica algum nível de atividade do r‐LDL<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0625"><span class="elsevierStyleSup">44,54</span></a>.</p></span></span><span id="sec0075" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Recomendações do painel para Portugal</span><p id="par0295" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Na hipercolesterolemia familiar, sem evento cardiovascular prévio, propõem‐se que se considere a associação de um iPCSK9 nos doentes que, após terapêutica hipolipemiante otimizada, mantenham:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0015"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0060"><span class="elsevierStyleLabel">1.</span><p id="par0300" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Valor c‐LDL ≥ 180<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl;</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0065"><span class="elsevierStyleLabel">2.</span><p id="par0305" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Valor c‐LDL ≥ 140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl e um dos seguintes fatores:</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0070"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0310" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Diabetes com lesão de órgão‐alvo (ex. proteinúria) ou 1 fator de risco <span class="elsevierStyleItalic">major</span></p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0075"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0315" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Lipoproteína (a) > 50<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0080"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0320" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Fatores de risco <span class="elsevierStyleItalic">major</span>: exemplo, hipertensão arterial estadio 2 e 3 (PA > 160/100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mmHg) não controlada</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0085"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0325" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Doença cardiovascular prematura em familiar 1° grau (homem < 55 anos; mulher < 60 anos)</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0090"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0330" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Doença aterosclerótica subclínica significativa</p></li></ul></p><p id="par0335" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Uma vez mais, antes de se considerar a introdução de iPCSK9 devem verificar‐se (todas) as seguintes condições:<ul class="elsevierStyleList" id="lis0020"><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0095"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0340" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tratamento com a dose máxima tolerada de estatina de alta intensidade (atorvastatina 40‐80<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg ou rosuvastatina 20‐40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg)</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0100"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0345" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Tratamento de associação com ezetimiba 10<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0105"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0350" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Adequado controlo dos restantes fatores de risco cardiovascular</p></li><li class="elsevierStyleListItem" id="lsti0110"><span class="elsevierStyleLabel">‐</span><p id="par0355" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Implementação de alteração do estilo de vida, incluindo aconselhamento nutricional específico e cessação tabágica (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0015">figura 3</a>)</p><elsevierMultimedia ident="fig0015"></elsevierMultimedia></li></ul></p><span id="sec0080" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">Recomendações para a utilização de iPCSK9 em doentes com intolerância às estatinas</span><p id="par0360" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A maioria dos casos de intolerância à estatina está diretamente relacionada com queixas subjetivas do doente, sendo as alterações laboratoriais – como causa de descontinuação do tratamento ‐ uma situação menos comum. Assim, na maioria dos casos, a intolerância à estatina não deve ser pontuada pela simples ocorrência de sintomas em geral, mas pela presença de sintomas percebidos como inaceitáveis. Sendo assim, intolerância à estatina deve ser entendida como uma síndrome apurada, atestada e documentada que leva a uma dosagem não ideal de estatinas, a menor aderência ao tratamento, a diminuição da qualidade de vida do doente, ou à cessação da estatina<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0795"><span class="elsevierStyleSup">78,79</span></a>.</p><p id="par0365" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Não existe uma definição universalmente aceite de intolerância à estatina, mas existem vários documentos que procuraram um consenso (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#sec0110">Tabela 1, Suplemento</a>). Comummente, a intolerância à estatina é tida como a ocorrência de sintomas adversos (quase sempre músculo‐esqueléticos) percebidos como intoleráveis pelo doente e/ou pela presença de alterações laboratoriais sugestivos de risco indevido (<span class="elsevierStyleItalic">e.g.</span> CK, ALT/AST ou bilirrubina), atribuíveis ao tratamento com estatinas e que levam à descontinuação do tratamento (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#sec0110">Tabela 2, Suplement</a>o). Na prática, é necessário definir melhor a aceitabilidade dos sintomas, a atribuição de uma presumível causalidade e o grau de real intolerância. Muito frequentemente – mesmo quando ocorrem durante o tratamento com uma estatina – os efeitos adversos musculares (ou outros) não estão, de facto, relacionados com o fármaco e a larga maioria destes doentes são capazes de tolerar o tratamento adequado. Esta identificação dos falsos casos de intolerância às estatinas é fundamental para evitar a descontinuação intempestiva, desnecessária e imprudente das estatinas em doentes que delas necessitam<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0805"><span class="elsevierStyleSup">80</span></a>. Existem características que ajudam o clínico a identificar a maior ou menor probabilidade de causalidade dos sintomas com a toma de estatinas (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#sec0110">Tabela 3, Suplemento</a>), podendo também ser utilizado o aplicativo <span class="elsevierStyleItalic">ACC Statin Intolerance</span> ou <span class="elsevierStyleItalic">scores</span> de probabilidade<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0810"><span class="elsevierStyleSup">81</span></a>. Além disso, deve‐se estar atento a fatores favorecedores de maior risco de intolerância às estatinas ou capazes de desencadear as manifestações sintomáticas, que devem ser também avaliados (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#sec0110">Tabela 4, Suplemento</a>).</p><p id="par0370" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Face à grande variação dos doentes em relação ao número e à dosagem de estatinas que são incapazes de tolerar, do ponto de vista prático, podem‐se ponderar dois graus de intolerância às estatinas: (1) <span class="elsevierStyleItalic">a intolerância completa à estatina</span> assente na incapacidade de tolerar um mínimo de três estatinas (ainda que na menor dose diária: atorvastatina 10<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg, fluvastatina 40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg, lovastatina 20<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg, pitavastatina 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg, pravastatina 40<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg, rosuvastatina 5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg e sinvastatina 20<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg); e (2) <span class="elsevierStyleItalic">a intolerância parcial às estatinas</span> definida pela impossibilidade de tolerar a estatina na posologia necessária ao atingimento do objetivo terapêutico pretendido. Esta última deve ser entendida, de forma pragmática, de acordo com as necessidades terapêuticas e os objetivos apontados em cada doente, de modo que a intolerância a algumas estatinas (ou a determinada posologia) não deve ser imprudentemente tida como intolerância à estatina, desde que não interfira com o atingimento dos objetivos terapêuticos.</p><p id="par0375" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Apesar da utilização de IPCSK9 em doentes intolerância às estatinas ser lógica e consensual, esta não é indicação formalmente aprovada nas atuais indicações para a utilização dos iPCSK9<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>da EMEA.</p></span></span><span id="sec0085" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0105">Recomendações do painel</span><p id="par0380" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Em resumo, a administração de iPCSK9 deve ser considerada nos doentes incapazes de tolerar o tratamento com doses apropriadas de, pelo menos, três estatinas, especialmente se coexistirem outros índices de gravidade acrescida (<span class="elsevierStyleItalic">e.g.</span> hipercolesterolemia familiar, doença polivascular ou multivasos ou doença cardiovascular de natureza aterosclerótica rapidamente progressiva)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0790"><span class="elsevierStyleSup">77</span></a>.</p></span><span id="sec0090" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0110">Gestão clínica do doente sob terapêutica com iPCSK9</span><p id="par0385" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os iPCSK9 devem ser prescritos em consulta hospitalar dedicada à gestão de risco CV sob a coordenação de especialidades médicas hospitalares. Esta consulta deve ser baseada em protocolos de diagnóstico e tratamento pré‐estabelecidos, elaborados por uma equipa multidisciplinar.</p><p id="par0390" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A elegibilidade para a eventual terapêutica com iPCSK9 deve ser avaliada após otimização da terapêutica farmacológica com estatina na dose máxima tolerada e ezetimiba, mas também após otimização da terapêutica não farmacológica, com particular ênfase na dieta orientada por nutricionista e controlo de outros fatores de risco CV, incluindo o tabagismo <a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0435"><span class="elsevierStyleSup">6,77</span></a>. A avaliação para terapêutica com iPCSK9 deve incluir a confirmação de adesão ao tratamento com estatina na dose máxima tolerada e ezetimiba, podendo ser necessário reavaliar o perfil lipídico após um período de quatro semanas com adesão plena, se apropriado. Recomenda‐se ainda a avaliação da função renal e hepática antes do início do tratamento.</p><p id="par0395" class="elsevierStylePara elsevierViewall">O início do tratamento com um iPCSK9 constitui uma oportunidade para a implementação de um programa de ensino multidisciplinar e estruturado ao doente, visando a doença aterosclerótica e a terapêutica específica, com eventual recurso a material multimédia e didático.</p><p id="par0400" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A administração inicial do anticorpo monoclonal anti‐PCSK9 deve ser efetuada em ambiente hospitalar, seguida de vigilância durante um período de 30 minutos. As administrações seguintes poderão ser efetuadas no domicílio, após o ensino do doente ou do seu cuidador.</p><p id="par0405" class="elsevierStylePara elsevierViewall">O efeito hipolipemiante da terapêutica deve ser avaliado cerca de quatro semanas após o início do tratamento. No caso de o doente ser hiporrespondedor (redução do c‐LDL<25%) deve ser considerada a descontinuação da terapêutica. Nos indivíduos que atinjam valores de c‐LDL<25<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl deve ser considerada a redução da dose<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0470"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>.</p><p id="par0410" class="elsevierStylePara elsevierViewall">A monitorização do efeito hipolipemiante deve ser mantida com uma periodicidade pelo menos semestral e os efeitos adversos devem ser reportados ao Sistema Nacional de Farmacovigilância (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0020">figura 4</a>).</p><elsevierMultimedia ident="fig0020"></elsevierMultimedia></span><span id="sec0095" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0115">Conclusão</span><p id="par0415" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Os iPCSK9 são uma nova opção terapêutica que permite uma redução significativa dos valores de c‐LDL e do risco de eventos CV, em doentes já medicados com terapêutica hipolipemiante otimizada.</p><p id="par0420" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Estas recomendações para a utilização dos iPCSK9 na prática clínica em Portugal, são o resultado de uma reflexão multidisciplinar, tentando integrar uma estratégia de privilegiar a sua administração aos doentes que mais possam beneficiar, ou seja, aqueles que têm simultaneamente maior risco e valores absolutos de c‐LDL mais elevados. Como com todas as recomendações, a sua aplicação na prática clínica não substitui a avaliação clínica individual de cada doente.</p></span><span id="sec0100" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0120">Conflits of interst</span><p id="par0425" class="elsevierStylePara elsevierViewall">RFC received advisory or speaker fees from MSD, Bial and Amgen.</p><p id="par0430" class="elsevierStylePara elsevierViewall">PMS has received advisory or speaker fees from Bayer, JABA‐Recordati, MSD Portugal, Kowa Pharmaceuticals, Novartis, Daiichi Sankyo, Amgen, Sanofi‐Regeneron e Tecnimede.</p><p id="par0435" class="elsevierStylePara elsevierViewall">FA reports no conflts of interest.</p><p id="par0440" class="elsevierStylePara elsevierViewall">CG received advisory or speaker fees from MSD, Amgen.</p><p id="par0445" class="elsevierStylePara elsevierViewall">JF has received advisory fees from Amgen.</p><p id="par0450" class="elsevierStylePara elsevierViewall">JM has received advisory or speaker fees from Astra Zeneca, Amgen, Bayer, Boehringer Ingelheim, Jaba, Servier, Novartis.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:18 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "xres1269311" "titulo" => "Resumo" "secciones" => array:1 [ 0 => array:1 [ "identificador" => "abst0005" ] ] ] 1 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec1174827" "titulo" => "Palavras‐chave" ] 2 => array:3 [ "identificador" => "xres1269312" "titulo" => "Abstract" "secciones" => array:1 [ 0 => array:1 [ "identificador" => "abst0010" ] ] ] 3 => array:2 [ "identificador" => "xpalclavsec1174826" "titulo" => "Keywords" ] 4 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Introdução" ] 5 => array:2 [ "identificador" => "sec0010" "titulo" => "Evidências para a hipótese do c‐ldl: será the lower, the better?" ] 6 => array:2 [ "identificador" => "sec0015" "titulo" => "Inibição da PCSK9: do mecanismo de ação, aos ensaios clínicos de redução de eventos cardiovasculares" ] 7 => array:3 [ "identificador" => "sec0020" "titulo" => "Anticorpos monoclonais anti‐PCSK9 (IPCSK9)" "secciones" => array:4 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0025" "titulo" => "Efeito no perfil lipídico" ] 1 => array:2 [ "identificador" => "sec0030" "titulo" => "Estudos de eventos cardiovasculares" ] 2 => array:2 [ "identificador" => "sec0035" "titulo" => "Utilização de IPCSK9 na hipercolesterolemia familiar" ] 3 => array:2 [ "identificador" => "sec0040" "titulo" => "Outras formas de inibição da PCSK9" ] ] ] 8 => array:2 [ "identificador" => "sec0045" "titulo" => "Segurança dos anticorpos monoclonais da PCSK9" ] 9 => array:2 [ "identificador" => "sec0050" "titulo" => "Análises de custo‐efetividade dos IPCSK9" ] 10 => array:3 [ "identificador" => "sec0055" "titulo" => "Recomendações para a utilização dos IPCSK9" "secciones" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0060" "titulo" => "Utilização dos IiPCSK9 em prevenção secundária" ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "sec0065" "titulo" => "Recomendações do painel para Portugal" "secciones" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0070" "titulo" => "Utilização dos IPCSK9 na hipercolesterolemia familiar, sem doença cardiovascular conhecida" ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "sec0075" "titulo" => "Recomendações do painel para Portugal" "secciones" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0080" "titulo" => "Recomendações para a utilização de iPCSK9 em doentes com intolerância às estatinas" ] ] ] 13 => array:2 [ "identificador" => "sec0085" "titulo" => "Recomendações do painel" ] 14 => array:2 [ "identificador" => "sec0090" "titulo" => "Gestão clínica do doente sob terapêutica com iPCSK9" ] 15 => array:2 [ "identificador" => "sec0095" "titulo" => "Conclusão" ] 16 => array:2 [ "identificador" => "sec0100" "titulo" => "Conflits of interst" ] 17 => array:1 [ "titulo" => "References" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "PalabrasClave" => array:2 [ "pt" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Palavras‐chave" "identificador" => "xpalclavsec1174827" "palabras" => array:4 [ 0 => "Dislipidemia" 1 => "Estatinas" 2 => "Colesterol" 3 => "Inibidores PCSK9" ] ] ] "en" => array:1 [ 0 => array:4 [ "clase" => "keyword" "titulo" => "Keywords" "identificador" => "xpalclavsec1174826" "palabras" => array:4 [ 0 => "Dyslipidemia" 1 => "Statins" 2 => "Cholesterol" 3 => "PCSK9 inhibitors" ] ] ] ] "tieneResumen" => true "resumen" => array:2 [ "pt" => array:2 [ "titulo" => "Resumo" "resumen" => "<span id="abst0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A redução dos valores de c‐LDL é uma das estratégias mais importantes para a redução do risco de eventos cardiovasculares. Contudo, na prática clínica, um grande número de doentes não atinge os valores recomendados de c‐LDL com a modificação do estilo de vida e a terapêutica hipolipemiante com estatinas e ezetimiba.</p><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Os fármacos inibidores da PCSK9 (iPCSK9) são uma nova opção terapêutica que permite uma redução significativa dos valores de c‐LDL (50‐60%), que se traduziu nos ensaios clínicos numa redução adicional do risco de eventos cardiovasculares, com bom perfil de segurança. Porém, é uma terapêutica com custos elevados, pelo que a utilização na prática clínica deve ter em conta a sua custo‐efetividade devendo ser dada prioridade à utilização nos doentes de maior risco cardiovascular e que mantêm valores elevados de c‐LDL apesar da terapêutica hipolipemiante otimizada.</p><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Este documento de consenso, tem como objetivo resumir os principais dados sobre a utilização clínica dos iPCSK9 e estabelecer recomendações para Portugal sobre o perfil de doentes que mais pode beneficiar desta terapêutica.</p></span>" ] "en" => array:2 [ "titulo" => "Abstract" "resumen" => "<span id="abst0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Reducing low‐density lipoprotein cholesterol (LDL‐C) levels is one of the most important strategies for reducing the risk of cardiovascular events. However, in clinical practice, a high proportion of patients do not achieve recommended LDL‐C levels through lifestyle and lipid‐lowering therapy with statins and ezetimibe. PCSK9 inhibitors (PCSK9i) are a new therapeutic option that significantly (50‐60%) reduces LDL‐C levels, which in clinical trials translates into an additional reduction in risk for cardiovascular events, and has a good safety profile. However, it is a high‐cost therapy, and therefore its use in clinical practice should take its cost‐effectiveness into account. Priority should be given to use in patients at higher cardiovascular risk and those in whom high LDL‐C levels persist despite optimal lipid‐lowering therapy.</p><p id="spar0140" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">This consensus document aims to summarize the main data on the clinical use of PCSK9i and to make recommendations for Portugal on the profile of patients who may benefit most from this therapy.</p></span>" ] ] "NotaPie" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "☆" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0045">Com o apoio da Sociedade Portuguesa de Cardiologia; Sociedade Portuguesa de Aterosclerose; Sociedade Portuguesa de Endocrinologia; Núcleo de Estudos de Prevenção e Risco Vascular da Sociedade Portuguesa da Medicina Interna.</p>" ] ] "apendice" => array:1 [ 0 => array:1 [ "seccion" => array:1 [ 0 => array:4 [ "apendice" => "<p id="par0460" class="elsevierStylePara elsevierViewall"><elsevierMultimedia ident="upi0005"></elsevierMultimedia></p>" "etiqueta" => "Appendix A" "titulo" => "Material suplementario" "identificador" => "sec0110" ] ] ] ] "multimedia" => array:11 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 2144 "Ancho" => 2500 "Tamanyo" => 297057 ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Mecanismo de ação dos inibidores da PCSK9.</p>" ] ] 1 => array:7 [ "identificador" => "fig0010" "etiqueta" => "Figura 2" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr2.jpeg" "Alto" => 2159 "Ancho" => 2508 "Tamanyo" => 411656 ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Algoritmo com as recomendações para o tratamento hipolipemiante em doentes com evento aterotrombótico prévio</p> <p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">*Em doentes com risco cardiovascular extremo deve ser considerado um valor alvo de c‐LDL < 55<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dL (exemplo, evento aterotrombótico prévio + diabetes, + atingimento polivascular ou evento cardiovascular recorrente)</p> <p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">IPCSK9 ‐ inibidor da PCSK9; LOA: lesão de órgão‐alvo; FRCV: fator de risco cardiovascular.</p>" ] ] 2 => array:7 [ "identificador" => "fig0015" "etiqueta" => "Figura 3" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr3.jpeg" "Alto" => 2161 "Ancho" => 2508 "Tamanyo" => 408113 ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Algoritmo com as recomendações para o tratamento hipolipemiante em doentes com dislipidemia familiar, sem doença cardiovascular conhecida.</p> <p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">IPCSK9 ‐ inibidor da PCSK9; LOA: lesão de órgão‐alvo; FRCV: fator de risco cardiovascular.</p>" ] ] 3 => array:7 [ "identificador" => "fig0020" "etiqueta" => "Figura 4" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr4.jpeg" "Alto" => 2061 "Ancho" => 2917 "Tamanyo" => 433472 ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Guia de gestão clínica do doente candidato à terapêutica com IPCSK9</p> <p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">* A dose pode ser ajustada para 150<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg</p>" ] ] 4 => array:8 [ "identificador" => "tbl0005" "etiqueta" => "Tabela 1" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at1" "detalle" => "Tabela " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "leyenda" => "<p id="spar0080" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">RNA: Ácido ribonucleico</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Tecnologia \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Agente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Programa de Investigação Clínica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Fase de Investigação \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Anticorpo monoclonal anti‐PCSK9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Alirocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">ODYSSEY \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Aprovação pela EMA \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Bococizumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">SPIRE \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Descontinuado \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evolocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">PROFICIO \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Aprovação pela EMA \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " colspan="4" align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " colspan="4" align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleItalic">Inativação do gene do PCSK9</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Pequeno RNA de interferência \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Inclisiran \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">ORION \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Fase III \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Oligonucleótido antisentido \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">BMS‐84442, SPC5001, SPC4061 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Fase I \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Descontinuados \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " colspan="4" align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " colspan="4" align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleItalic">Pequenas moléculas inibidoras da PCSK9</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Adnectina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">BMS‐962476 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Fase I \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Anexina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Anexina A2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Pré‐clínica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Vacina \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">AT04A \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Pré‐Clínica \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab2171151.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0075" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Diferentes formas de inibição da PCSK9</p>" ] ] 5 => array:8 [ "identificador" => "tbl0010" "etiqueta" => "Tabela 2" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at2" "detalle" => "Tabela " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "leyenda" => "<p id="spar0090" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">TG: Triglicerídeos; Lp(a): lipoproteína (a); ApoB: Apolipoproteína B</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Colesterol total \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">C‐LDL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">C‐HDL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">TG \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Lp(a) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ApoB \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Alirocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐39,0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐60,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">-6,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐9,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐26,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐50,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Bococizumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐34,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐57,1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">-6,0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐14,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐24,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐46,0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evolocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐42,0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐71,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">-12,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐17,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐45,0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐56,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab2171152.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0085" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Diferença na variação percentual dos parâmetros lipídicos, entre os AM anti‐PCSK9 e placebo às 12/24 semanas.<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0575"><span class="elsevierStyleSup">34,35</span></a></p>" ] ] 6 => array:8 [ "identificador" => "tbl0015" "etiqueta" => "Tabela 3" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at3" "detalle" => "Tabela " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:3 [ "leyenda" => "<p id="spar0100" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Os valores dos parâmetros lipídicos são expressos em mg/dl. ApoB: Apolipoproteína B; AVC: Acidente vascular cerebral; C‐LDL: Colesterol das lipoproteínas de baixa densidade (mg/dl); C‐nãoHDL: Colesterol das lipoproteínas não alta densidade (mg/dl) CV: Cardiovascular; DAP: Doença arterial periférica; EM: Enfarte do miocárdio; SCA: síndroma coronária aguda; Sem: Semanas; 1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ª: Primária; 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ª: Secundária;</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ODISSEY Outcomes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0470"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">SPIRE‐1<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0465"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">SPIRE‐2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0465"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">FOURIER<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Agente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Alirocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Bococizumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evolocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Dose \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">75 ou 150<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 2/2 sem (ajustado para atingir c‐LDL alvo 25‐50mg/dL) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">150<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 2/2 sem(reduzido para 75<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 2/2 sem se c‐LDL<10/dL) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 2/2 sem ou420<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 4/4 sem \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Número de doentes incluídos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">18924 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">16817 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">10621 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">27564 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">População \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">SCA \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Prevenção 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ª (84%) ou1<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ª com risco CV elevado (16%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">EAM (81%), AVC (19%) ou DAP (13%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Idade média (anos) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">58,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">63,3 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">62,4 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">62,5 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Diabetes (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">29 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">48 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">47 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">37 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Elegibilidade – Lípidos \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL >=70 ou c‐nãoHDL >=100 ou ApoB >=80 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL >=70 ou c‐nãoHDL >=100 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL >=100 ou c‐nãoHDL>=130 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL >=70 ou c‐nãoHDL >=100 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL basal (mg/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">92 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">94 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">134 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">92 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL atingido no estudo (mg/dl) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">53(<span class="elsevierStyleItalic">vs.</span> 101 placebo) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">44(<span class="elsevierStyleItalic">vs.</span> 100 placebo) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">80(<span class="elsevierStyleItalic">vs.</span> 137 placebo) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">30(<span class="elsevierStyleItalic">vs.</span> 86 placebo) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Estatina em dose intensiva (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">89 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">92 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">73 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">69 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Duração do estudo (anos) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,8 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,6 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,2 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Resultado Primário (HR e IC 95%) / NNT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,85(0,78‐0,93)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005">*</a>NNT: 63 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,99 (0,80‐1,22)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010">**</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,79 (0,65‐0,97)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010">**</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,85(0,79‐0,92)°NNT: 67 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Morte CV, EM ou AVC (HR e IC 95%) / NNT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,86(0,79‐0,93)°°NNT: 63 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,03 (0,82‐1,30) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,74 (0,60‐0,92) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,80 (0,73‐0,88) NNT: 67 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Morte CV (HR e IC 95%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,88(0,74‐1,05) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,20 (0,74‐1,95) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,82 (0,50‐1,36) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,05 (0,88‐1,25) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">EM (HR e IC 95%) / NNT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,86 (0,77‐0,96)<span class="elsevierStyleSup">X</span> NNT: 100 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,11 (0,83‐1,48)<span class="elsevierStyleSup">X</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,76 (0,58‐1,00)<span class="elsevierStyleSup">X</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,73 (0,65‐0,82) NNT: 84 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">AVC (HR e IC 95%) / NNT \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,73 (0,57‐0,93) NNT: 250 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,52 (0,30‐0,91)<span class="elsevierStyleSup">X</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,66 (0,40‐1,09)<span class="elsevierStyleSup">X</span> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,79 (0,66‐0,95) NNT: 250 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab2171149.png" ] ] ] "notaPie" => array:2 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0005" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Morte coronária, EM, AVC ou AI;</p>" ] 1 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0010" "etiqueta" => "**" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">Morte CV, EM, AVC ou AI com revascularização urgente</p> <p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0015">°Morte CV, EM, AVC, AI e revascularização;°°Morte de qualquer causa, EM ou AVC; <span class="elsevierStyleSup">X</span>Eventos não fatais</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0095" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Estudos de eventos cardiovasculares com anticorpos monoclonais anti‐PCSK9</p>" ] ] 7 => array:8 [ "identificador" => "tbl0030" "etiqueta" => "Tabela 4" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at4" "detalle" => "Tabela " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "leyenda" => "<p id="spar0130" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">HFHe: hiperlipidemia familiar heterozigótica; HFHo: hiperlipidemia familiar homozigótica</p><p id="spar0135" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Adaptado de Raal, F.J., G.K. Hovingh, and A.L. Catapano, <span class="elsevierStyleItalic">Familial hypercholesterolemia treatments: Guidelines and new therapies.</span> Atherosclerosis, 2018. 277: p. 483‐492.</p>" "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Ensaio clínico \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">População \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Redução de c‐LDL (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Redução Lp(a) (%) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Estudos com Evolocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">RUTHERFORD ‐2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0665"><span class="elsevierStyleSup">52</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHe(12 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 2/2 sem: ‐59,2% 420<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 4/4 sem: ‐ 61,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">140<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 2/2 sem: ‐ 31,6% 420<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg 4/4 sem: ‐ 28,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">TESLA parte A<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0670"><span class="elsevierStyleSup">53</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHo(36 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">4/4 sem: ‐ 16,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">4/4 sem: ‐ 11,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2/2 sem: ‐ 13,9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2/2 sem: ‐ 18,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">TESLA parte B<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0625"><span class="elsevierStyleSup">44</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHo(12 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ 30,9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ 11,8% (p=0,09) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">TAUSSIG<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0675"><span class="elsevierStyleSup">54</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HF grave(5 anos) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Em curso \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Estudos com Alirocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">ODYSSEY FH I e FH II<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0680"><span class="elsevierStyleSup">55</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHe(78 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">FH I: ‐ 57,9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">FH I: ‐ 17,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">FH II: ‐ 51,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">FH II: ‐ 20,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">ODYSSEY HIGH<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0685"><span class="elsevierStyleSup">56</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHe(78 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ 39,1% à sem 24 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ 14,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">ODYSSEY LONG TERM<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0690"><span class="elsevierStyleSup">57</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHe(78 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ 61,9% à sem 24 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ 25,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">ODYSSEY OLE<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0695"><span class="elsevierStyleSup">58</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">HFHe(176 sem) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Em curso \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab2171150.png" ] ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0125" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Estudos que avaliaram a utilização dos inibidores da PCSK‐9 em doentes com dislipidemia familiar</p>" ] ] 8 => array:8 [ "identificador" => "tbl0020" "etiqueta" => "Tabela 5" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at5" "detalle" => "Tabela " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col">Evento \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " colspan="2" align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">ODISSEY Outcomes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0470"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a></th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " colspan="2" align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">SPIRE‐1 e 2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0465"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a></th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " colspan="2" align="center" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">FOURIER<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0460"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a></th></tr><tr title="table-row"><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Alirocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Placebo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Bococizumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Placebo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Evolocumab \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Placebo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evento adverso \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">75,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">77,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">63,7%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015">*</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">60,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">77,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">77,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evento adverso grave \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">23,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">24,9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">19,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">19,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">24,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">24,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Reação local injeção \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">3,8%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015">*</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">10,4%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015">*</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,1%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015">*</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Diabetes <span class="elsevierStyleItalic">mellitus</span> de novo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">9,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">10,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">4,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">4,2% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">8,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">7,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evento neurocognitivo \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,6% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Elevação ALT(>3x) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,3% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">2,4% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,8% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Elevação CK<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020">**</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">1,0% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,9% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,7% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Anticorpo neutralizante do inibidor PCSK9 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0,5% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"><0,1% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">29% \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">‐ \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">0 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab2171154.png" ] ] ] "notaPie" => array:2 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0015" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0020">p<0,001;</p>" ] 1 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0020" "etiqueta" => "**" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0025">>10x LSN no ODISSEY Outcomes, >3x LSN no SPIRE e >5x LSN no FOURIER</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0110" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Segurança dos AM anti‐PCSK9 nos estudos de eventos CV</p>" ] ] 9 => array:8 [ "identificador" => "tbl0025" "etiqueta" => "Tabela 6" "tipo" => "MULTIMEDIATABLA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "detalles" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "at6" "detalle" => "Tabela " "rol" => "short" ] ] "tabla" => array:2 [ "tablatextoimagen" => array:1 [ 0 => array:2 [ "tabla" => array:1 [ 0 => """ <table border="0" frame="\n \t\t\t\t\tvoid\n \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Perfil de doente em prevenção secundária \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-head\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Limiar de c‐LDL para ser considerada introdução IPCSK9<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025">*</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Recomendações NICE<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0770"><span class="elsevierStyleSup">73</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Evento cardiovascular prévio(SCA, AVC isquémico, revascularização coronária ou arterial, doença coronária ou doença arterial periférica) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥ 150 mg/dL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Doença polivascularouEventos CV recorrentes \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥130 mg/dL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Recomendações Sociedade Espanhola Cardiologia<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0775"><span class="elsevierStyleSup">74</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">SCA < 12 meses + Dislipidemia familiar \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥ 70 mg/dL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Doença coronária estável ou SCA prévio \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥ 100 mg/dL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">SCA recorrente \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥ 70 mg/dL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Doença coronária + intolerância/contra‐indicação estatinas \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Conforme o valor alvo de c‐LDL \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Recomendações ESC/ESA<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0780"><span class="elsevierStyleSup">75</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Doença cardiovascular clínica(SCA, doença arterial periférica, AVC prévios) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥140 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t"> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Doença cardiovascular clínica + 1 dos seguintes:‐Dislipidemia Familiar‐Diabetes com LOA ou um fator risco <span class="elsevierStyleItalic">major</span>‐Doença cardiovascular grave ou extensa (p.e. polivascular)‐Rápida progressão DCV (recorrência de SCA, revascularização coronária repetida ou AVC isquémico recorrente, nos primeiros 5 anos após um primeiro evento) \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐LDL ≥ 100 \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Recomendações ACC/AHA<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0785"><span class="elsevierStyleSup">76</span></a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">Doença aterosclerótica estabelecida \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n \t\t\t\t\ttable-entry\n \t\t\t\t " align="left" valign="\n \t\t\t\t\ttop\n \t\t\t\t">c‐ LDL ≥ 70<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030">**</a> \t\t\t\t\t\t\n \t\t\t\t</td></tr></tbody></table> """ ] "imagenFichero" => array:1 [ 0 => "xTab2171153.png" ] ] ] "notaPie" => array:2 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0025" "etiqueta" => "*" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0030">Após estatina de alta intensidade na dose máxima tolerada + ezetimiba</p>" ] 1 => array:3 [ "identificador" => "tblfn0030" "etiqueta" => "**" "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0035">Utilização de acordo com os dados de custo‐efetividade</p> <p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0040">LOA: lesão órgão‐alvo; DCV: doença cardiovascular</p>" ] ] ] "descripcion" => array:1 [ "pt" => "<p id="spar0115" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Resumo das recomendações internacionais para a utilização de IPCSK9 em prevenção secundária</p>" ] ] 10 => array:5 [ "identificador" => "upi0005" "tipo" => "MULTIMEDIAECOMPONENTE" "mostrarFloat" => false "mostrarDisplay" => true "Ecomponente" => array:2 [ "fichero" => "mmc1.docx" "ficheroTamanyo" => 23110 ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "References" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0015" "bibliografiaReferencia" => array:81 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0410" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Programa Nacional para as Doenças Cérebro‐cardiovasculares 2017. Lisboa: Direção‐Geral da Saúde, 2017. ISSN: 2184‐1179." ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0415" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Low‐density lipoproteins cause atherosclerotic cardiovascular disease. 1. Evidence from genetic, epidemiologic, and clinical studies. A consensus statement from the European Atherosclerosis Society Consensus Panel" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "B.A. Ference" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehx144" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2017" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "2459" "paginaFinal" => "2472" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28444290" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0420" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta‐analysis of data from 170 000 participants in 26 randomised trials. The Lancet, 2010. 376(9753): 1670‐1681." ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0425" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Association Between Lowering LDL‐C and Cardiovascular Risk Reduction Among Different Therapeutic Interventions: A Systematic Review and Meta‐analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "M.G. Silverman" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2016.13985" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2016" "volumen" => "316" "paginaInicial" => "1289" "paginaFinal" => "1297" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27673306" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0430" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "2016 ESC/EAS Guidelines for the Management of Dyslipidaemias" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "A.L. Catapano" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehw272" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2016" "volumen" => "37" "paginaInicial" => "2999" "paginaFinal" => "3058" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27567407" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0435" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts)Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "M.F. Piepoli" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehw106" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2016" "volumen" => "37" "paginaInicial" => "2315" "paginaFinal" => "2381" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27222591" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0440" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology Guidelines for Management of Dyslipidemia and Prevention of Cardiovascular Disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "P.S. Jellinger" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.4158/1934-2403-23.s3.1" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Endocr Pract" "fecha" => "2017" "volumen" => "23" "numero" => "Suppl 2" "paginaInicial" => "1" "paginaFinal" => "87" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28535141" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0445" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "A European Society of Cardiology survey on the lifestyle, risk factor and therapeutic management of coronary patients from 24 European countries" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:2 [ 0 => "K. Kotseva" 1 => "EUROASPIRE. IV:" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1177/2047487315569401" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur J Prev Cardiol" "fecha" => "2016" "volumen" => "23" "paginaInicial" => "636" "paginaFinal" => "648" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25687109" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0450" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Investigadores do Estudo, Persistent lipid abnormalities in patients treated with statins: Portuguese results of the Dyslipidemia International Study (DYSIS)" "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "colaboracion" => "Investigadores do Estudo DYSIS Portugal" "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "P.M. da Silva" 1 => "S.M. Cardoso" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Rev Port Cardiol" "fecha" => "2011" "volumen" => "30" "paginaInicial" => "47" "paginaFinal" => "63" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21425743" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0455" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Silva PM, A.C., Estatinas e outros antidislipidémicos, in Prevenção e Reabilitação Cardiovascular: Um Olhar Conjunto dos Dois lados do Atlântico, e.a. Abreu A, Editor. 2016: Sociedade Portuguesa de Cardiologia. 253‐280." ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0460" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Evolocumab and Clinical Outcomes in Patients with Cardiovascular Disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "M.S. Sabatine" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1615664" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2017" "volumen" => "376" "paginaInicial" => "1713" "paginaFinal" => "1722" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28304224" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0465" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cardiovascular Efficacy and Safety of Bococizumab in High‐Risk Patients" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "P.M. Ridker" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1701488" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2017" "volumen" => "376" "paginaInicial" => "1527" "paginaFinal" => "1539" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28304242" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0470" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Alirocumab and Cardiovascular Outcomes after Acute Coronary Syndrome" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "G.G. Schwartz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1801174" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2018" "volumen" => "379" "paginaInicial" => "2097" "paginaFinal" => "2107" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30403574" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0475" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cost‐Effectiveness of Alirocumab: A Just‐in‐Time Analysis Based on the ODYSSEY Outcomes Trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "D.S. Kazi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "Ann Intern Med" "fecha" => "2019" ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0480" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Lipid‐related markers and cardiovascular disease prediction" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "C. Emerging Risk Factors" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2012.6571" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2012" "volumen" => "307" "paginaInicial" => "2499" "paginaFinal" => "2506" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22797450" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0485" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Biological, clinical and population relevance of 95 loci for blood lipids" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "T.M. Teslovich" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/nature09270" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nature" "fecha" => "2010" "volumen" => "466" "paginaInicial" => "707" "paginaFinal" => "713" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20686565" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0490" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of long‐term exposure to lower low‐density lipoprotein cholesterol beginning early in life on the risk of coronary heart disease: a Mendelian randomization analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "B.A. Ference" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacc.2012.09.017" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol" "fecha" => "2012" "volumen" => "60" "paginaInicial" => "2631" "paginaFinal" => "2639" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23083789" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0495" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Interpretation of the evidence for the efficacy and safety of statin therapy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "R. Collins" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "The Lancet" "fecha" => "2016" "volumen" => "388" "numero" => "10059" "paginaInicial" => "2532" "paginaFinal" => "2561" ] ] ] ] ] ] 18 => array:3 [ "identificador" => "bib0500" "etiqueta" => "19" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Thompson, Act now: a call to action for gender equality in global health" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "R.I. Dhatt" 1 => "K. Kickbusch" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "The Lancet" "fecha" => "2017" "volumen" => "389" "numero" => "10069" ] ] ] ] ] ] 19 => array:3 [ "identificador" => "bib0505" "etiqueta" => "20" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Targeting LDL: is lower better and is it safe?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "E.A. Stein" 1 => "F.J. Raal" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.beem.2013.10.010" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Best Pract Res Clin Endocrinol Metab" "fecha" => "2014" "volumen" => "28" "paginaInicial" => "309" "paginaFinal" => "324" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24840261" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 20 => array:3 [ "identificador" => "bib0510" "etiqueta" => "21" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:1 [ "autores" => array:1 [ 0 => array:3 [ "colaboracion" => "Reduction of low density lipoprotein‐cholesterol and cardiovascular events with proprotein convertase subtilisin‐kexin type 9 (PCSK9) inhibitors and statins: an analysis of FOURIER, SPIRE, and the Cholesterol Treatment Trialists Collaboration" "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "B.A. Ference" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehx450" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2018" "volumen" => "39" "paginaInicial" => "2540" "paginaFinal" => "2545" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29020411" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 21 => array:3 [ "identificador" => "bib0515" "etiqueta" => "22" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of two intensive statin regimens on progression of coronary disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ 0 => "S.J. Nicholls" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1110874" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2011" "volumen" => "365" "paginaInicial" => "2078" "paginaFinal" => "2087" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22085316" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 22 => array:3 [ "identificador" => "bib0520" "etiqueta" => "23" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of Evolocumab on Progression of Coronary Disease in Statin‐Treated Patients: The GLAGOV Randomized Clinical Trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2016.16951" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2016" "volumen" => "316" "paginaInicial" => "2373" "paginaFinal" => "2384" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 23 => array:3 [ "identificador" => "bib0525" "etiqueta" => "24" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Gene inactivation of proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 reduces atherosclerosis in mice" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/CIRCULATIONAHA.111.057406" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Circulation" "fecha" => "2012" "volumen" => "125" "paginaInicial" => "894" "paginaFinal" => "901" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 24 => array:3 [ "identificador" => "bib0530" "etiqueta" => "25" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Understanding PCSK9 and anti‐PCSK9 therapies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacl.2015.01.001" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "J Clin Lipidol" "fecha" => "2015" "volumen" => "9" "paginaInicial" => "170" "paginaFinal" => "186" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0168827811008737" "estado" => "S300" "issn" => "01688278" ] ] ] ] ] ] ] 25 => array:3 [ "identificador" => "bib0535" "etiqueta" => "26" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Mutations in PCSK9 cause autosomal dominant hypercholesterolemia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/ng1161" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nat Genet" "fecha" => "2003" "volumen" => "34" "paginaInicial" => "154" "paginaFinal" => "156" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 26 => array:3 [ "identificador" => "bib0540" "etiqueta" => "27" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Mutations and polymorphisms in the proprotein convertase subtilisin kexin 9 (PCSK9) gene in cholesterol metabolism and disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/humu.20882" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Hum Mutat" "fecha" => "2009" "volumen" => "30" "paginaInicial" => "520" "paginaFinal" => "529" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 27 => array:3 [ "identificador" => "bib0545" "etiqueta" => "28" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Sequence variations in PCSK9, low LDL, and protection against coronary heart disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa054013" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2006" "volumen" => "354" "paginaInicial" => "1264" "paginaFinal" => "1272" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0168827812003364" "estado" => "S300" "issn" => "01688278" ] ] ] ] ] ] ] 28 => array:3 [ "identificador" => "bib0550" "etiqueta" => "29" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "PCSK9 inhibitors and cardiovascular disease: heralding a new therapeutic era" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/MOL.0000000000000239" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Curr Opin Lipidol" "fecha" => "2015" "volumen" => "26" "paginaInicial" => "511" "paginaFinal" => "520" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 29 => array:3 [ "identificador" => "bib0555" "etiqueta" => "30" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "PCSK9 inhibitors: A new era of lipid lowering therapy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.4330/wjc.v9.i2.76" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "World J Cardiol" "fecha" => "2017" "volumen" => "9" "paginaInicial" => "76" "paginaFinal" => "91" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 30 => array:3 [ "identificador" => "bib0560" "etiqueta" => "31" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "PCSK9 inhibitors: clinical evidence and implementation" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/s41569-018-0107-8" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Nat Rev Cardiol" "fecha" => "2019" "volumen" => "16" "paginaInicial" => "155" "paginaFinal" => "165" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 31 => array:3 [ "identificador" => "bib0565" "etiqueta" => "32" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Repatha®. Resumo das características do medicamento. Available from: https://www.ema.europa.eu/documents/product‐information/repatha‐epar‐product‐information_pt.pdf." ] ] ] 32 => array:3 [ "identificador" => "bib0570" "etiqueta" => "33" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Praluent®. Resumo das características do medicamento. Available from: https://www.ema.europa.eu/documents/product‐information/praluent‐epar‐product‐information_pt.pdf." ] ] ] 33 => array:3 [ "identificador" => "bib0575" "etiqueta" => "34" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of PCSK9 Inhibitors on Clinical Outcomes in Patients With Hypercholesterolemia: A Meta‐Analysis of 35 Randomized Controlled Trials" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "J Am Heart Assoc" "fecha" => "2017" "volumen" => "6" "numero" => "12." ] ] ] ] ] ] 34 => array:3 [ "identificador" => "bib0580" "etiqueta" => "35" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Lipid‐Reduction Variability and Antidrug‐Antibody Formation with Bococizumab" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1614062" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2017" "volumen" => "376" "paginaInicial" => "1517" "paginaFinal" => "1526" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 35 => array:3 [ "identificador" => "bib0585" "etiqueta" => "36" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effects of Proprotein Convertase Subtilisin/Kexin Type 9 Antibodies in Adults With Hypercholesterolemia: A Systematic Review and Meta‐analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.7326/M14-2957" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Ann Intern Med" "fecha" => "2015" "volumen" => "163" "paginaInicial" => "40" "paginaFinal" => "51" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 36 => array:3 [ "identificador" => "bib0590" "etiqueta" => "37" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Human cholesterol metabolism and therapeutic molecule" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ …2] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Exp Physiol" "fecha" => "2008" "volumen" => "93" "paginaInicial" => "27" "paginaFinal" => "42" "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0735675715011286" "estado" => "S300" "issn" => "07356757" ] ] ] ] ] ] ] 37 => array:3 [ "identificador" => "bib0595" "etiqueta" => "38" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Efficacy and safety of alirocumab, a monoclonal antibody to PCSK9, in statin‐intolerant patients: design and rationale of ODYSSEY ALTERNATIVE, a randomized phase 3 trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacl.2014.09.007" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Clin Lipidol" "fecha" => "2014" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "554" "paginaFinal" => "561" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 38 => array:3 [ "identificador" => "bib0600" "etiqueta" => "39" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of a monoclonal antibody to PCSK9 on low‐density lipoprotein cholesterol levels in statin‐intolerant patients: the GAUSS randomized trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2012.25790" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2012" "volumen" => "308" "paginaInicial" => "2497" "paginaFinal" => "2506" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 39 => array:3 [ "identificador" => "bib0605" "etiqueta" => "40" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Anti‐PCSK9 antibody effectively lowers cholesterol in patients with statin intolerance: the GAUSS‐2 randomized, placebo‐controlled phase 3 clinical trial of evolocumab" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacc.2014.03.019" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol" "fecha" => "2014" "volumen" => "63" "paginaInicial" => "2541" "paginaFinal" => "2548" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 40 => array:3 [ "identificador" => "bib0610" "etiqueta" => "41" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Efficacy and Tolerability of Evolocumab vs Ezetimibe in Patients With Muscle‐Related Statin Intolerance: The GAUSS‐3 Randomized Clinical Trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2016.3608" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2016" "volumen" => "315" "paginaInicial" => "1580" "paginaFinal" => "1590" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 41 => array:3 [ "identificador" => "bib0615" "etiqueta" => "42" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Familial hypercholesterolemia treatments: Guidelines and new therapies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ …3] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.atherosclerosis.2018.06.859" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Atherosclerosis" "fecha" => "2018" "volumen" => "277" "paginaInicial" => "483" "paginaFinal" => "492" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0168827812002097" "estado" => "S300" "issn" => "01688278" ] ] ] ] ] ] ] 42 => array:3 [ "identificador" => "bib0620" "etiqueta" => "43" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effect of the proprotein convertase subtilisin/kexin 9 monoclonal antibody" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/CIRCULATIONAHA.113.004678" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "AMG 145, in homozygous familial hypercholesterolemia. Circulation" "fecha" => "2013" "volumen" => "128" "paginaInicial" => "2113" "paginaFinal" => "2120" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0168827811008683" "estado" => "S300" "issn" => "01688278" ] ] ] ] ] ] ] 43 => array:3 [ "identificador" => "bib0625" "etiqueta" => "44" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Inhibition of PCSK9 with evolocumab in homozygous familial hypercholesterolaemia (TESLA Part B): a randomised, double‐blind, placebo‐controlled trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "The Lancet" "fecha" => "2015" "volumen" => "385" "paginaInicial" => "341" "paginaFinal" => "350" ] ] ] ] ] ] 44 => array:3 [ "identificador" => "bib0630" "etiqueta" => "45" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Impact of PCSK9 monoclonal antibodies on circulating hs‐CRP levels: a systematic review and meta‐analysis of randomised controlled trials" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1136/bmjopen-2018-022348" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "BMJ Open" "fecha" => "2018" "volumen" => "8" "paginaInicial" => "e022348" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 45 => array:3 [ "identificador" => "bib0635" "etiqueta" => "46" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Vascular inflammation and low‐density lipoproteins: is cholesterol the link?. A lesson from the clinical trials" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ …3] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/bph.13805" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Br J Pharmacol" "fecha" => "2017" "volumen" => "174" "paginaInicial" => "3973" "paginaFinal" => "3985" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 46 => array:3 [ "identificador" => "bib0640" "etiqueta" => "47" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Clinical Benefit of Evolocumab by Severity and Extent of Coronary Artery Disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/CIRCULATIONAHA.118.034309" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Circulation" "fecha" => "2018" "volumen" => "138" "paginaInicial" => "756" "paginaFinal" => "766" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 47 => array:3 [ "identificador" => "bib0645" "etiqueta" => "48" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Low‐Density Lipoprotein Cholesterol Lowering With Evolocumab and Outcomes in Patients With Peripheral Artery Disease: Insights From the FOURIER Trial (Further Cardiovascular Outcomes Research With PCSK9 Inhibition in Subjects With Elevated Risk)" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/CIRCULATIONAHA.117.032235" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Circulation" "fecha" => "2018" "volumen" => "137" "paginaInicial" => "338" "paginaFinal" => "350" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 48 => array:3 [ "identificador" => "bib0650" "etiqueta" => "49" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Genetic identification of familial hypercholesterolemia within a single U.S. health care system" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1126/science.aal1794" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Science" "fecha" => "2016" "volumen" => "354" "numero" => "6319." "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 49 => array:3 [ "identificador" => "bib0655" "etiqueta" => "50" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Role of PCSK9 Inhibitors in High Risk Patients with Dyslipidemia: Focus on Familial Hypercholesterolemia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2174/1381612824666181010124657" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Current Pharmaceutical Design" "fecha" => "2019" "volumen" => "24" "paginaInicial" => "3647" "paginaFinal" => "3653" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 50 => array:3 [ "identificador" => "bib0660" "etiqueta" => "51" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Reductions in all‐cause, cancer, and coronary mortality in statin‐treated patients with heterozygous familial hypercholesterolaemia: a prospective registry study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehn422" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2008" "volumen" => "29" "paginaInicial" => "2625" "paginaFinal" => "2633" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 51 => array:3 [ "identificador" => "bib0665" "etiqueta" => "52" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "PCSK9 inhibition with evolocumab (AMG 145) in heterozygous familial hypercholesterolaemia (RUTHERFORD‐2): a randomised, double‐blind, placebo‐controlled trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "The Lancet" "fecha" => "2015" "volumen" => "385" "paginaInicial" => "331" "paginaFinal" => "340" ] ] ] ] ] ] 52 => array:3 [ "identificador" => "bib0670" "etiqueta" => "53" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Trial evaluating evolocumab, a pcsk9 antibody, in patients with homozygous fh (tesla): Results of the randomized, double‐blind, placebo‐controlled trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Atherosclerosis" "fecha" => "2014" "volumen" => "235" "numero" => "2." ] ] ] ] ] ] 53 => array:3 [ "identificador" => "bib0675" "etiqueta" => "54" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Long‐term treatment with evolocumab added to conventional drug therapy, with or without apheresis, in patients with homozygous familial hypercholesterolaemia: an interim subset analysis of the open‐label TAUSSIG study" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S2213-8587(19)30351-1" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "The Lancet Diabetes & Endocrinology" "fecha" => "2017" "volumen" => "5" "paginaInicial" => "280" "paginaFinal" => "290" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 54 => array:3 [ "identificador" => "bib0680" "etiqueta" => "55" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "ODYSSEY FH I and FH II: 78 week results with alirocumab treatment in 735 patients with heterozygous familial hypercholesterolaemia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehv370" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2015" "volumen" => "36" "paginaInicial" => "2996" "paginaFinal" => "3003" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 55 => array:3 [ "identificador" => "bib0685" "etiqueta" => "56" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Efficacy and Safety of Alirocumab in Patients with Heterozygous Familial Hypercholesterolemia and LDL‐C of 160<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mg/dl or Higher" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s10557-016-6685-y" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cardiovasc Drugs Ther" "fecha" => "2016" "volumen" => "30" "paginaInicial" => "473" "paginaFinal" => "483" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 56 => array:3 [ "identificador" => "bib0690" "etiqueta" => "57" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Efficacy and safety of alirocumab in reducing lipids and cardiovascular events" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1501031" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2015" "volumen" => "372" "paginaInicial" => "1489" "paginaFinal" => "1499" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 57 => array:3 [ "identificador" => "bib0695" "etiqueta" => "58" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Long‐term safety and efficacy of alirocumab in patients with heterozygous familial hypercholesterolemia: An open‐label extension of the ODYSSEY program" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.atherosclerosis.2018.08.036" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Atherosclerosis" "fecha" => "2018" "volumen" => "278" "paginaInicial" => "307" "paginaFinal" => "314" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 58 => array:3 [ "identificador" => "bib0700" "etiqueta" => "59" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effectiveness and Safety of Inclisiran, A Novel Long‐Acting RNA Therapeutic Inhibitor of Proprotein Convertase Subtilisin/Kexin 9" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.amjcard.2018.06.023" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Cardiol" "fecha" => "2018" "volumen" => "122" "paginaInicial" => "1272" "paginaFinal" => "1277" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 59 => array:3 [ "identificador" => "bib0705" "etiqueta" => "60" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "PCSK9 inhibitors: clinical evidence and implementation" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "Nat Rev Cardiol" "fecha" => "2018" ] ] ] ] ] ] 60 => array:3 [ "identificador" => "bib0710" "etiqueta" => "61" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Inclisiran in Patients at High Cardiovascular Risk with Elevated LDL Cholesterol" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1615758" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2017" "volumen" => "376" "paginaInicial" => "1430" "paginaFinal" => "1440" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 61 => array:3 [ "identificador" => "bib0715" "etiqueta" => "62" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Association Between Low‐Density Lipoprotein Cholesterol‐Lowering Genetic Variants and Risk of Type 2 Diabetes: A Meta‐analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jama.2016.14568" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA" "fecha" => "2016" "volumen" => "316" "paginaInicial" => "1383" "paginaFinal" => "1391" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 62 => array:3 [ "identificador" => "bib0720" "etiqueta" => "63" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cardiovascular safety and efficacy of the PCSK9 inhibitor evolocumab in patients with and without diabetes and the effect of evolocumab on glycaemia and risk of new‐onset diabetes: a prespecified analysis of the FOURIER randomised controlled trial" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/S2213-8587(19)30351-1" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "The Lancet Diabetes & Endocrinology" "fecha" => "2017" "volumen" => "5" "paginaInicial" => "941" "paginaFinal" => "950" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 63 => array:3 [ "identificador" => "bib0725" "etiqueta" => "64" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Cognitive Function in a Randomized Trial of Evolocumab" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1056/NEJMoa1701131" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2017" "volumen" => "377" "paginaInicial" => "633" "paginaFinal" => "643" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 64 => array:3 [ "identificador" => "bib0730" "etiqueta" => "65" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Anti‐PCSK9 treatment: is ultra‐low low‐density lipoprotein cholesterol always good?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/cvr/cvy144" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Cardiovasc Res" "fecha" => "2018" "volumen" => "114" "paginaInicial" => "1595" "paginaFinal" => "1604" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 65 => array:3 [ "identificador" => "bib0735" "etiqueta" => "66" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 (PCSK9) inhibitors: comparing and contrasting guidance across the Atlantic" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehw572" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2017" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "2256" "paginaFinal" => "2258" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S1470204508702845" "estado" => "S300" "issn" => "14702045" ] ] ] ] ] ] ] 66 => array:3 [ "identificador" => "bib0740" "etiqueta" => "67" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "PCSK9 Inhibitors: Economics and Policy" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ …2] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacc.2017.10.001" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol" "fecha" => "2017" "volumen" => "70" "paginaInicial" => "2677" "paginaFinal" => "2687" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 67 => array:3 [ "identificador" => "bib0745" "etiqueta" => "68" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "’Highest risk‐highest benefit’ strategy: a pragmatic, cost‐effective approach to targeting use of PCSK9 inhibitor therapies" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehx710" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2018" "volumen" => "39" "paginaInicial" => "2546" "paginaFinal" => "2550" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 68 => array:3 [ "identificador" => "bib0750" "etiqueta" => "69" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Relatório Público de Avaliação Prévia do Medicamento em Meio Hospitalar respeitante ao evolocumab. Available from: http://www.infarmed.pt/documents/15786/1424140/Relat%C3%B3rio+p%C3%BAblico+de+avalia%C3%A7%C3%A3o+de+Repatha+%28evolocumab%29+2018/cfe06ad0‐38b9‐4d6e‐9697‐22a17b741536." ] ] ] 69 => array:3 [ "identificador" => "bib0755" "etiqueta" => "70" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Angina and Future Cardiovascular Events in Stable Patients With Coronary Artery Disease: Insights From the Reduction of Atherothrombosis for Continued Health (REACH) Registry" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/JAHA.116.004148" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "J Am Heart Assoc" "fecha" => "2016" "volumen" => "5" "numero" => "10." "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 70 => array:3 [ "identificador" => "bib0760" "etiqueta" => "71" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Simulation of Lipid‐Lowering Therapy Intensification in a Population With Atherosclerotic Cardiovascular Disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1001/jamacardio.2017.2289" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "JAMA Cardiol" "fecha" => "2017" "volumen" => "2" "paginaInicial" => "959" "paginaFinal" => "966" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 71 => array:3 [ "identificador" => "bib0765" "etiqueta" => "72" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Ezetimibe Added to Statin Therapy after Acute Coronary Syndromes" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "N Engl J Med" "fecha" => "2015" "volumen" => "372" "paginaInicial" => "2387" "paginaFinal" => "2397" ] ] ] ] ] ] 72 => array:3 [ "identificador" => "bib0770" "etiqueta" => "73" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Evolocumab for treating primary hypercholesterolaemia and mixed dyslipidaemia. 2016, NICE." ] ] ] 73 => array:3 [ "identificador" => "bib0775" "etiqueta" => "74" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Necesidades no cubiertas con el tratamiento hipolipemiante oral: documento de posición de la Sociedad Española de Cardiología" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.rec.2016.05.033" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Revista Española de Cardiología" "fecha" => "2016" "volumen" => "69" "paginaInicial" => "1083" "paginaFinal" => "1087" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 74 => array:3 [ "identificador" => "bib0780" "etiqueta" => "75" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "European Society of Cardiology/European Atherosclerosis Society Task Force consensus statement on proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 inhibitors: practical guidance for use in patients at very high cardiovascular risk" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehw480" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2017" "volumen" => "38" "paginaInicial" => "2245" "paginaFinal" => "2255" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 75 => array:3 [ "identificador" => "bib0785" "etiqueta" => "76" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Systematic Review for the 2018 AHA/ACC/AACVPR/AAPA/ABC/ACPM/ADA/AGS/APhA/ASPC/NLA/PCNA Guideline on the Management of Blood Cholesterol" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/CIRCEP.117.005959" "Revista" => array:3 [ "tituloSerie" => "Circulation" "fecha" => "2018" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 76 => array:3 [ "identificador" => "bib0790" "etiqueta" => "77" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "2017 Update of ESC/EAS Task Force on practical clinical guidance for proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 inhibition in patients with atherosclerotic cardiovascular disease or in familial hypercholesterolaemia" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1093/eurheartj/ehx549" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Heart J" "fecha" => "2018" "volumen" => "39" "paginaInicial" => "1131" "paginaFinal" => "1143" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 77 => array:3 [ "identificador" => "bib0795" "etiqueta" => "78" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Statin‐associated muscle symptoms: position paper from the Luso‐Latin American Consortium" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1080/03007995.2016.1252740" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Curr Med Res Opin" "fecha" => "2017" "volumen" => "33" "paginaInicial" => "239" "paginaFinal" => "251" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 78 => array:3 [ "identificador" => "bib0800" "etiqueta" => "79" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Optimizing Cholesterol Treatment in Patients With Muscle Complaints" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.jacc.2017.07.752" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol" "fecha" => "2017" "volumen" => "70" "paginaInicial" => "1290" "paginaFinal" => "1301" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 79 => array:3 [ "identificador" => "bib0805" "etiqueta" => "80" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Statin Safety and Associated Adverse Events: A Scientific Statement From the American Heart Association" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1161/ATV.0000000000000073" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arterioscler Thromb Vasc Biol" "fecha" => "2019" "volumen" => "39" "paginaInicial" => "e38" "paginaFinal" => "e81" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] ] ] ] ] ] ] 80 => array:3 [ "identificador" => "bib0810" "etiqueta" => "81" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The Statin‐Associated Muscle Symptom Clinical Index (SAMS‐CI): Revision for Clinical Use, Content Validation, and Inter‐rater Reliability" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:1 [ …1] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s10557-017-6723-4" "Revista" => array:7 [ "tituloSerie" => "Cardiovasc Drugs Ther" "fecha" => "2017" "volumen" => "31" "paginaInicial" => "179" "paginaFinal" => "186" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ …2] ] "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0168827814000671" "estado" => "S300" "issn" => "01688278" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "pt" "url" => "/08702551/0000003800000006/v3_201911281004/S0870255119303142/v3_201911281004/pt/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "78544" "tipo" => "SECCION" "en" => array:2 [ "titulo" => "Novas Perpectivas" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "en" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/08702551/0000003800000006/v3_201911281004/S0870255119303142/v3_201911281004/pt/main.pdf?idApp=UINPBA00004E&text.app=https://revportcardiol.org/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0870255119303142?idApp=UINPBA00004E" ]
Ano/Mês | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 Outubro | 1319 | 67 | 1386 |
2024 Setembro | 1817 | 102 | 1919 |
2024 Agosto | 1864 | 118 | 1982 |
2024 Julho | 1363 | 76 | 1439 |
2024 Junho | 988 | 62 | 1050 |
2024 Maio | 591 | 48 | 639 |
2024 Abril | 997 | 87 | 1084 |
2024 Maro | 820 | 73 | 893 |
2024 Fevereiro | 852 | 76 | 928 |
2024 Janeiro | 1036 | 82 | 1118 |
2023 Dezembro | 769 | 69 | 838 |
2023 Novembro | 1015 | 149 | 1164 |
2023 Outubro | 1179 | 97 | 1276 |
2023 Setembro | 962 | 83 | 1045 |
2023 Agosto | 704 | 53 | 757 |
2023 Julho | 512 | 38 | 550 |
2023 Junho | 593 | 30 | 623 |
2023 Maio | 668 | 88 | 756 |
2023 Abril | 505 | 52 | 557 |
2023 Maro | 639 | 61 | 700 |
2023 Fevereiro | 503 | 67 | 570 |
2023 Janeiro | 377 | 35 | 412 |
2022 Dezembro | 425 | 48 | 473 |
2022 Novembro | 527 | 57 | 584 |
2022 Outubro | 579 | 63 | 642 |
2022 Setembro | 594 | 90 | 684 |
2022 Agosto | 544 | 73 | 617 |
2022 Julho | 492 | 76 | 568 |
2022 Junho | 372 | 64 | 436 |
2022 Maio | 329 | 74 | 403 |
2022 Abril | 246 | 60 | 306 |
2022 Maro | 270 | 78 | 348 |
2022 Fevereiro | 251 | 72 | 323 |
2022 Janeiro | 321 | 59 | 380 |
2021 Dezembro | 240 | 50 | 290 |
2021 Novembro | 234 | 69 | 303 |
2021 Outubro | 278 | 102 | 380 |
2021 Setembro | 195 | 80 | 275 |
2021 Agosto | 152 | 75 | 227 |
2021 Julho | 173 | 69 | 242 |
2021 Junho | 168 | 64 | 232 |
2021 Maio | 181 | 60 | 241 |
2021 Abril | 411 | 138 | 549 |
2021 Maro | 246 | 49 | 295 |
2021 Fevereiro | 169 | 43 | 212 |
2021 Janeiro | 161 | 56 | 217 |
2020 Dezembro | 194 | 65 | 259 |
2020 Novembro | 174 | 63 | 237 |
2020 Outubro | 191 | 52 | 243 |
2020 Setembro | 378 | 49 | 427 |
2020 Agosto | 143 | 82 | 225 |
2020 Julho | 161 | 92 | 253 |
2020 Junho | 188 | 2970 | 3158 |
2020 Maio | 171 | 28 | 199 |
2020 Abril | 206 | 43 | 249 |
2020 Maro | 199 | 66 | 265 |
2020 Fevereiro | 317 | 116 | 433 |
2020 Janeiro | 206 | 66 | 272 |
2019 Dezembro | 147 | 37 | 184 |
2019 Novembro | 214 | 54 | 268 |
2019 Outubro | 208 | 71 | 279 |
2019 Setembro | 468 | 244 | 712 |
2019 Agosto | 226 | 105 | 331 |
2019 Julho | 55 | 64 | 119 |